Το Δεκαπενταύγουστο, η ημέρα Κοιμήσεως της Θεοτόκου, είναι μια από τις μεγαλύτερες γιορτές της Ορθοδοξίας και κάθε χρόνο τιμάται σε όλη τη χώρα με εορταστικές εκδηλώσεις, πανηγύρια και αναβίωση παλιών εθίμων.
Χιλιάδες πιστοί συρρέουν κάθε χρόνο σε μοναστήρια και εκκλησίες για να τιμήσουν την χάρη Της και να συμμετάσχουν στον εορτασμό της. Στις επαρχιακές πόλεις, κυρίως, ο χρόνος γυρνά πίσω και τα έθιμα παλαιότερων γενεών δίνουν μια γεύση από την παράδοση, που ακόμα και σήμερα κρατιέται ζωντανή.
Επιλέξαμε και σας παρουσιάζουμε μερικά από τα πιο εντυπωσιακά ήθη και έθιμα για το Δεκαπενταύγουστο στην Ελλάδα.
Καΐκια με αναμμένα δαδιά κάνουν τη νύχτα μέρα στην Πάρο
Ο παλαιοχριστιανικός ναός της Εκαντονταπυλιανής στην Παροικιά της Πάρου είναι μια από τις πιο εντυπωσιακές εκκλησίες του Αιγαίου. Η παράδοση λέει ότι ο ναός χτίστηκε μετά από ένα τάμα που έκανε η Αγία Ελένη και σήμερα η εκκλησία αποτελεί έναν από τους αρχαιότερους και πιο καλοδιατηρημένους ναούς. Στη γιορτή της Παναγίας πλήθος πιστών καταφθάνει για να προσκυνήσει την εικόνα του 17ου αιώνα, αλλά και να συμμετάσχει στις εορταστικές εκδηλώσεις. Υπό τους ήχους παραδοσιακής μουσικής, το ντόπιο κρασί ρέει άφθονο και οι παριανοί μεζέδες έχουν την τιμητική τους.
Το εντυπωσιακό στοιχείο των εορτασμών όμως έρχεται από τη θάλασσα, όπου δεκάδες καΐκια καταφθάνουν στο λιμάνι της Νάουσας, με τους πιστούς μέσα σε αυτά να κρατούν αναμμένα δαδιά. Το φαντασμαγορικό θέαμα κορυφώνεται με νησιώτικους χορούς και γλέντι μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.
Παράδοση και κατάνυξη στην Όλυμπο Καρπάθου
Η Όλυμπος, ένα από τα πιο παραδοσιακά χωριά των Δωδεκανήσων, είναι γνωστή για την αγάπη και την προσήλωση των κατοίκων της στην παράδοση. Οι λειτουργίες του Δεκαπενταύγουστου στην εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με το πένθος, που χαρακτηρίζει αυτή τη γιορτή του χριστιανισμού και το ίδιο στοιχείο διατηρείται και στις εκδηλώσεις της ημέρας.
Το έθιμο του Κάτω Χορού αναβιώνει κάθε χρόνο σε κλίμα βαθειάς κατάνυξης με τους οργανοπαίκτες να παίζουν έναν αργόσυρτο ρυθμό και τους άντρες, που έχουν ένα κομμάτι βασιλικού στο πέτο τους να τραγουδούν, με τη συνοδεία λαούτου και λίρας. Ο αργός χορός με το σταθερό βήμα ξεκινά με τις γυναίκες του χωριού, οι οποίες φορούν την παραδοσιακή γιορτινή φορεσιά της Ολύμπου και κρατά για ώρες.
Οι Εννιαμερίτισσες στη Νίσυρο
Το Νιάμερο της Παναγιάς γιορτάζεται στη Νίσυρο από τις 6 Αυγούστου. Πρωταγωνίστριες του εθίμου είναι οι μαυροντυμένες Εννιαμερίτισσες γυναίκες, οι οποίες για εννέα μέρες μένουν στο μοναστήρι της Παναγίας της Σπηλιανής, ακολουθούν ένα αυστηρό πρόγραμμα νηστείας και κάθε μέρα κάνουν 300 μετάνοιες. Παράλληλα, είναι υπεύθυνες για την καθαριότητα του χώρου και ων ιερών σκευών.
Ανήμερα της Παναγίας οι Εννιαμερίτισσες κρατούν δίσκους με κόλλυβα και προπορεύονται της πομπής της λιτάνευσης της εικόνας από τους ιερείς, οι οποίοι την οδηγούν στο χωριό για να ευλογήσει το πανηγύρι. Οι γυναίκες αποσύρονται μόνο όταν ξεκινήσει το γλέντι με τον τοπικό χορό της “κούπας”.
Ο Επιτάφιος της Παναγίας στην Πάτμο
Στο νησί της Ορθοδοξίας και στο ιστορικό μοναστήρι της Αποκάλυψης, οι μοναχοί κάνουν περιφορά του επιταφίου της Παναγίας, ένα έθιμο που έχει βυζαντινές καταβολές. Ο χρυσοποίκιλτος επιτάφιος περνά από τα σοκάκια του νησιού και οι πιστοί σε μια κατανυκτική ατμόσφαιρα ακολουθούν την μεγαλόπρεπη πομπή.
Τα ανοιξιάτικα κρινάκια ανθίζουν ξανά στους Λειψούς
Μια σπάνια και μοναδική εικόνα της Παναγίας φιλοξενείται στην εκκλησία της Παναγίας του Χάρου στους Λειψούς. Σε αυτήν απεικονίζεται η Παναγία να κρατά τον Εσταυρωμένο, αντί για το Θείο Βρέφος, όπως συνηθίζεται. Το έθιμο εδώ κρατά από το 1943 όταν οι πιστοί τοποθετούσαν την άνοιξη κρινάκια γύρω από την εικόνα, τα οποία ξεραίνονται και ανθίζουν και πάλι τον Αύγουστο.
Τα φιδάκια της Παναγίας εμφανίζονται στην Κεφαλλονιά
Τα “φιδάκια της Παναγίας” είναι ένα μοναδικό φαινόμενο, που εμφανίζεται κάθε χρόνο το Δεκαπενταύγουστο στην Παναγιά της Φιδούς, στον Μαρκόπουλο Κεφαλλονιάς. Πλήθος κόσμου συγκεντρώνεται για να δει από κοντά αυτά τα μικρά φιδάκια, που βγαίνουν από το καμπαναριό και μεταφέρονται στο προαύλιο του ναού. Σύμφωνα με την παράδοση φέρνουν καλή τύχη στο νησί και όσους τα αγγίξουν.
Τα “ντολιά” στον Παλαιόπυργο Πωγωνίου
Το πανηγύρι στον Παλαιόπυργο Πωγωνίου έχει άρωμα παράδοσης, αφού μετά το μεσημεριανό φαγητό που προσφέρεται στο προαύλιο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ακολουθούν τα “ντολιά”, δηλαδή οι εντολές. Κάποιος από τους μεγαλύτερους κατοίκους του χωριού ορίζεται “ντολής πασάς” και αφού πάρει ένα ποτήρι με κρασί, το τσουγκρίζει με έναν παρευρισκόμενο.
Το έθιμο ορίζει να πιει τρία ποτήρια κρασί ή τρεις γουλιές και κάθε φορά που πίνει πρέπει να κάνει μια αφιέρωση σε τρία διαφορετικά άτομα, με τη συνοδεία της ζωντανής μουσικής. Αμέσως μετά οι υπόλοιποι με τη σειρά που ορίζει ο “ντολή πασάς” θα αφιερώσουν τις ευχές τους σε όποιο πρόσωπο επιθυμούν, πάντα υπό τους ήχους ενός τραγουδιού. Σκοπός του εθίμου είναι να συμφιλιωθούν τυχόν παρεξηγήσεις μεταξύ των χωριανών και να είναι όλοι αγαπημένοι. Το βράδυ ακολουθεί παραδοσιακό πανηγύρι με τοπικές ενδυμασίες και Πωγωνήσιους χορούς, που κρατούν μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.
0 Comments :
Δημοσίευση σχολίου