Αυτή η ανάρτηση έπρεπε νάχει τίτλο "Αλλού
εμείς κινήσαμε κι΄αλλού η Τήνος μας πάει", δεδομένου ότι, για αλλού κίνησα και αλλού
βρέθηκα. Τέλος πάντων...
Έσωναν οι μέρες όταν αποφάσισα να κάνω
τον δρόμο που βγαίνει από Αγία Μαρίνα
στο Σμαρδάκιτο, εκείνον που περνάει όλες
εκείνες τις πανέμορφες πλαγιές πάνω απ΄τις Κολώνες και τις Αγιές, απέναντι από τον
Έλα όμως, που ξεστράτισα εντελώς, γιατί
με το που βγήκα απ΄τον χωματόδρομο για να
μπω στο μονοπάτι, άρχισαν να
αποκαλύπτονται όλες εκείνες οι λεπτομέρειες
που δεν αντέχεις να μην σκαλίσεις από πιό κοντά.
Είναι τόσα να δει κανείς στο Τηνιακό τοπίο, που δύσκολα θα μείνει πιστός στον αρχικό
προορισμό του.
Σε όσους αποφασίζουν πεζοπορίες διάρκειας ας πούμε τριών-τεσσάρων ωρών στην
Τήνο προτείνω ένα μπόσικο / αβάντζο τουλάχιστον δύο ωρών παραπάνω από τον
υπολογισμένο χρόνο. Ειδάλλως, θα μείνετε πάντα με πολλές απορίες και χωρίς ολοκληρωμένη
εικόνα της διαδρομής.
Πρώτη στάση, λοιπόν, ένα ξωκκλήσι, μια από εκείνες τις άσπρες κηλίδες που στέκουν
καταμεσής στα χωραφάκια, στις κορφές και στις παραγγεριές,
και που όλο θες να πας κοντά να σπρώξεις την πόρτα να δεις ποιός άγιος περιμένει
υπομονετικά μέσα ‘κει, πώς είναι φτιαγμένο το σπιτάκι του, να μαντέψεις πόσο καιρό
έχει που έτριξε τελευταία φορά η πόρτα του.
Και πάντα περιμένεις μια έκπληξη.
Μα είτε αυτό είναι μια εικόνα λίγο διαφορετική,
είτε ένα βήμα κάπως αλλιώς χτισμένο
ή δεν ξέρω τί άλλο.
Ε, σε τούτο ‘δω το ξωκκλήσι οι εκπλήξεις ήταν πολύ περισσότερες απ΄όσες περίμενα.
Τα λόγια δεν έχουν θέση, σας αφήνω μόνον τις φωτογραφίες ενός από τα ομορφότερα
ξωκκλήσια που έχω δει.
Και επειδή ευτυχούμε στα Κελλιά να έχουμε Κινητή Εγκυκλοπαίδεια Νήσου Τήνου,
που ακούει στο όνομα Πατέρας Αντώνης Φόνσος, μπορώ με σιγουριά να σας
πληροφορήσω ότι, το ξωκκλήσι είναι αφιερωμένο στον Άγιο Γεώργιο.
Φεύγοντας από εκεί πήρε το μάτι μου ακριβώς από επάνω, ψηλά στο βουνό ένα κτίσμα
που ξεχώριζε από την χαρακτηριστική καμπυλότητα του χτισίματός του.
Άντε μετά να κρατήσεις πορεία προς Σμαρδάκιτο...
Λέω, "πετάξου να δεις τί είναι και ξαναγυρνάς."
Και πετάχτηκα. Αλλά, δεν ξαναγύρισα...
Το κτίσμα έχει μετατραπεί σε μαντρί, όπως εξάλλου και πολλά άλλα κτίσματα τα οποία σε παληότερους χρόνους πιθανότατα είχαν άλλους ρόλους (π.χ. πύργος Σαμάντλας).
Η θέση του συγκεκριμένου κτίσματος που εκμεταλλεύεται έναν φυσικό βραχώδη σχηματισμό,
μια καυκάλα δηλαδή, είναι δεσπόζουσα.
Εποπτεύει μια ευρύτατη περιοχή, όπως φαίνεται και στις φωτογραφίες.
Αφήστε τώρα την φαντασία σας να καλύψει το ιστορικό κενό, να φτιάξει πύργους και κάστρα
και σκοπούς που βλέπουν καράβια και πειρατές να πλησιάζουν...
...άλογα που φεύγουν για το Ξώμποργο, φωτιές που ανάβουν για να ενημερώσουν τον
πληθυσμό, χαθείτε σε όσα μυθολογικά, αληθινά και μη έχετε διαβάσει ποτέ για το νησί.
Αυτό εξάλλου είναι και το μόνο που μας μένει να κάνουμε, εφ’ όσον δεν μπορούμε να
αντλήσουμε καμμία άλλη πληροφορία από τις έγκυρες πηγές.
Προσέξτε τον μοναδικό σχηματισμό του βράχου που έχει πέσει και από τον οποίο έχει
αποκολληθεί μια «φέτα» και έχει πέσει ακριβώς εμπρός του.
Και, αφού ο Ήλιος ήταν ακόμη ψηλά, είπα να πάω και μέχρι το άλλο εκκλησάκι που
φαινόταν στο βάθος...
...και που θα ήταν αρκετά εύκολο, αφού ήταν στην ισοϋψή όπου βρισκόμουν.
Στο δρόμο για το εκκλησάκι παρατήρησα ότι, το μονοπάτι είχε εκείνο το είδος των σπάρτων
που βγαίνουν εκεί όπου υπάρχει νερό και ότι, το έδαφος ήταν πλούσιο σε χονδρόκοκκο χώμα,
πλούσιο σε άμμο...
...διαφορετικό από το λεπτόκοκκο των χωραφιών, που και αυτό είναι
ένδειξη παρουσίας νερού.
'Μετά αυτό', σκέφτηκα, και το Σμαρδάκιτο είχε χαθεί οριστικά σαν προορισμός...
Ωραίος ο Άη-Λευτέρης (πατέρας Αντώνης Φόνσος και πάλι...) και περιποιημένος.
Μπράβο σ' αυτούς που τον έχουνε!
Η εικόνα, εκτός από τον Άγιο, δείχνει τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου
και τον Άγιο Φραγκίσκο.
Βγαίνοντας από τον Άη Λευτέρη, γύρισα προς τα μονοπάτι που είχα αφήσει
και στην επόμενη στροφή μια τεχνητή γούρνα...
...τειχισμένη με μεγάλες πλάκες και συντηρημένη για να μπορεί να κάνει την δουλειά της
ακόμη και σήμερα. Στην άλλη άκρη και κάτω ακριβώς από το μονοπάτι υπάρχει
άλλη μια γούρνα, παλιότερη, μικρότερων διαστάσεων.
Η βρύση είναι εντοιχισμένη στον τοίχο του χωραφιού. Προσέξτε τις πέτρες της βάσης
του τοίχου, που είναι βαλμένες άτακτα.
Μάλλον, οι κτίστες δεν μπόρεσαν να κάνουν την δουλειά τους όπως έπρεπε εξαιτίας του νερού,
που τότε θα ήταν ακόμη περισσότερο.
Η Τήνος, λοιπόν, ακόμη και στην κορφή του βουνού, ακόμη και σήμερα, έχει νερά,
που επιτηδευμένα έχουν αφεθεί να περιμένουν τους κατάλληλους επενδυτές, και τότε
θα δείτε φράγματα στα λαγκάδια και δεξαμενές συλλογής και δίκτυα διάθεσης,
αλλά και εταιρεία εμφιάλωσης Τηνιακού νερού, όλα μέσα σε μια νύχτα και με εργάτες,
σαφώς εκ της αλλοδαπής...
Ας φυλάει ο Άη Λευτέρης να μη γίνει ποτέ κάτι τέτοιο.
Ή, για να είμαστε ρεαλιστές, ας δώσει ο Άη Λευτέρης, όταν πάει να γίνει κάτι τέτοιο
να ενωθούμε και να μην αφήσουμε να γίνει ακόμη κι΄αν μας υποσχεθούν δεκάδες
θέσεις εργασίας...
Ο μονόλιθος που, με αρκετή φαντασία και αφού τον ψάξει κανείς γύρω-γύρω, μπορεί να
μοιάσει με ένα θυμωμένο πρόσωπο με το βλέμμα στραμμένο στο λιβάδι, μάλλον το βλέπει
να 'ρχεται...
Πάνω, όμως, απ΄τον Άη-Λευτέρη έστεκε εκείνη η κορφή κι' εκείνος εκεί ο βράχος ...
...που ομολογουμένως έδειχνε ενδιαφέρων. Για άλλη μια φορά εκτός πορείας...
Να πώ ότι, ο αέρας ήταν δυνατός, γύρω στα επτά μποφώρ.
Με αυτές τις συνθήκες, χωρίς χοντρό καλάμι και μάλιστα, γύρω στο ενάμιση μέτρο μακρύ,
το περπάτημα στο βουνό δεν είναι ασφαλές.
Η θέα από τον βράχο όμως...
...είναι μοναδική...
...και το μάτι φτάνει μέχρι απέναντι, στο Τρικόκαστρο.
Και εδώ, υπάρχουν ερείπια παλιών, μάλλον πολύ παλιών κτισμάτων.
Σε αρκετές πέτρες φαίνονται σημάδια λάξευσης.
Να σημειώσουμε εδώ ότι, όσο παλαιότερο το κτίσμα,
...τόσο μεγαλύτερα είναι τα δομικά του στοιχεία (απουσία ειδικών εργαλείων τεμαχισμού
και λάξευσης, χρήση παρακείμενων υλικών).
Οι πέτρες, λοιπόν, σε ένα σημείο κοντά στον βράχο είναι ογκώδεις και σχηματίζουν
δύο διακριτούς χώρους μικρών όμως διαστάσεων, πράγμα που σημαίνει ότι,
αυτοί που χρησιμοποιούσαν τα κτίσματα ήταν λίγοι ή εναλλάσσονταν σε μικρά χρονικά
διαστήματα και δεν είχαν μεγάλες απαιτήσεις χώρου.
Οι κίτρινες γραμμές δίνουν το σχήμα που δεν γίνεται αντιληπτό στην εικόνα.
Θα μπορούσαν ασφαλώς να υπήρχαν και άλλα κτίσματα, προσπαθώντας όμως να μείνω
όσο γίνεται στη σφαίρα του πραγματικού, κρίνω μόνον από όσα είδα.
Από εδώ, λοιπόν, κυττάζοντας βορειοανατολικά βλέπουμε αυτή την εικόνα:
Πείτε μου εσείς τώρα: πάτε ως εκεί ή δεν πάτε, να δείτε αν υπάρχει εκτός από τον βράχο
και κάποιο κτίσμα, από εκείνα που παραδόξως έστηναν οι Τηνιακοί στις κορφές,
στο μάτι του Βοριά..;
Η διαδρομή είναι πανεύκολη. Μια βλήστρα με τεράστιες πλάκες...
...ορισμένοι απόγονοι πανάρχαιων κατοίκων του νησιού...
...και μετά ο χαρακτηριστικός σχηματισμός που φαίνεται από μακρυά.
Και όπως ήταν αναμενόμενο, πίσω μου ακριβώς υπήρχαν τα ερείπια μιάς κατάρρευσης.
Οι γαλάζιες γραμμές δίνουν μια αντίληψη της χωροταξίας του κτίσματος.
Το καλάμι που έβαλα για να υπάρχει μια αντίληψη του μεγέθους είναι ακριβώς 155 εκατοστά και στην φωτογραφία φαίνεται η λάξευση στην πέτρα, που σχημάτιζε, μάλλον, μια θυρίδα στον ένα τοίχο.
Το κτίσμα είναι εκτεθειμένο στα καιρικά φαινόμενα και η ηλικία του μπορεί να είναι πολύ
μικρότερη απ΄όσο φαίνεται. Το τί να ήταν θα μπορούσε ίσως να μας το πει κάποιος
από τους ντόπιους, αλλά και αυτοί μας εγκαταλείπουν σιγά-σιγά...
Μετά, μια μάντρα από εκείνες που μπορώ να κάθομαι και να θαυμάζω για ώρες...
...το φεγγάρι που γέμιζε...
...και τέλος, ένας χωματόδρομος που τον ακολούθησα γιατί στέρευε το φώς.
Με περίμενε το απόλυτο ξενέρωμα...
Μάλλον, για να μπορέσω άμεσα να συγκρίνω την Τήνο του χτες, με την Τήνο
τής ρεαλιστικής μας εξέλιξης.
Μπάζα, ατείχιστες καγκελόπορτες στη μέση του πουθενά, μερικές πλαγιές καμμένες,
άλλα μπάζα στο τέλος ενός χωματόδρομου, κάποια εγκατάσταση με ηλεκτρικά
γράμματα που σχημάτιζαν μια ευχή σε μια πλαγιά, κι΄ άλλα μπάζα,
σωληνάρια από αφρό στεγανοποίησης, φιάλες από φλόγιστρα υδραυλικού...
Νάναι καλά αυτοί που φρόντισαν να υπάρχουν όλα αυτά...
Σε κάποιο απώτατο μέλλον, οι περιπατητές θα μπορούν εύκολα να διαγνώσουν
με πόση χυδαιότητα φερθήκαμε στον τόπο μας.
Ο Ήλιος έφυγε από την Ξινάρα στις οκτώ παρά πέντε και από το Ξώμπουργο
στις οκτώ και πέντε. Κάπου στο βάθος μου φάνηκε πως είδα τον Σεπτέμβρη
να έρχεται με το πάσο του. Καλό φθινόπωρο.
Σημείωση: οι φωτογραφίες είναι σε μεγάλη ανάλυση,
αξίζει τον κόπο να τις ανοίξετε και να τις δείτε με προσοχή.
0 Comments :
Δημοσίευση σχολίου