Την Πέμπτη 22 Αυγούστου 2013, ο Καθολικός Αρχιεπίσκοπος Νικόλαος και ο υπογράφων, ξεκινήσαμε για να επισκεφθούμε την εξοχική κατοικία των Καθολικών Αρχιεπισκόπων Νάξου στην περιοχή Αγίου Μάμα. Το αρχοντικό αυτό, που άλλοι το ονομάζουν «αρχοντικό» και άλλοι «παλάτι», χτίστηκε το έτος 1707 σε ένα θαυμάσιο φυσικό περιβάλλον με άφθονο νερό που εξασφάλιζε η τοπική πηγή και ένα κήπο ογδόντα περίπου στρεμμάτων και με χιλιάδες καρποφόρα δένδρα.
Μετά από μία διαδρομή περίπου είκοσι λεπτών της ώρας, μέσω του επαρχιακού δικτύου και ενός δύσκολου αγροτικού, πλησιάσαμε στο εξοχικό σπίτι του Αρχιεπισκόπου. Συνεχίσαμε με τα πόδια ένα τμήμα του αγροτικού δρόμου και φθάσαμε στην κεντρική είσοδο της Αρχιεπισκοπής, εκεί στην περιοχή Αγίου Μάμα.
Δεν χρειάστηκε να κτυπήσουμε κουδούνι! Μπήκαμε ελεύθερα μέσα στο κτήμα με σκοπό να φθάσουμε στο κεντρικό κτήριο της Αρχιεπισκοπής. Κάναμε μία πρώτη στάση στο πρώτο Εκκλησάκι του Αγίου Μάμα στη Νάξο που χτίστηκε από αμνημονεύτων χρόνων.
Όσο πλησιάζαμε στο κτήριο της Αρχιεπισκοπής τόσο η συγκίνηση γινόταν μεγαλύτερη και το κουράγιο αύξανε και μας βοηθούσε να περάσουμε τα δύσκολα και δύσβατα σημεία, μέχρις ότου φθάσουμε στο καταστρεμμένο από το χρόνο και τις καιρικές συνθήκες παλάτι.
Τότε άρχισε να περνούν από το μυαλό μας σαν κινηματογραφική ταινία τα φανταστικά για μας γεγονότα μια παρωχημένης προς τα πίσω εποχής, όταν το παλάτι φιλοξενούσε όλο το χρόνο τους κηπουρούς με τις οικογένειές τους και το καλοκαίρι τους υψηλούς επισκέπτες του.
Τότε που τα νερά έτρεχαν ολοχρονίς του χρόνου στην γειτονική ρεματιά και εξασφάλιζαν τη ζωή σε πολλές χιλιάδες καρποφόρα δένδρα.
Σήμερα δυστυχώς έχουν μείνει μόνο ξεροί κορμοί που μαρτυρούν όσα γράφω, αλλά δεν μπορούν πια να καρποφορήσουν, διότι τους λείπει το απαραίτητο νερό που το στέρησε το 1985, με το έτσι θέλω, ο Δήμος Νάξου με τη διάνοιξη γεώτρησης πάνω ψιλά στον επαρχιακό δρόμο.
Αυτή η γεώτρηση δρόσισε κάποιους ανθρώπους αλλά ξέρανε μια ολόκληρη περιοχή, που φρόντιζε για κάποιους άλλους ανθρώπους εξασφαλίζοντάς τους την τροφή με τα διάφορα κηπευτικά, τα άφθονα φρούτα και προπάντων την εργασία σε αρκετές οικογένειες αγροτών της περιοχής και όχι μόνο.
Η συγκίνηση έφθασε στο αποκορύφωμα, όταν φθάσαμε στο αιωνόβιο παλάτι. Το ισόγειο κρατά ακόμη στους ώμους του, όλον τον πρώτο όροφο που αποτελεί και το κυρίως κτήριο της εξοχικής Αρχιεπισκοπής.
Φαίνεται όμως πως αυτό το ισόγειο δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι οι ώμοι του θα αντέξουν για πολύ ακόμη αυτό το ανεξέλεγκτο βάρος της όλης αρχοντιάς και ίσως αναγκαστεί να υποχωρήσει!
Το παλάτι της Αρχιεπισκοπής του Αγίου Μάμα στέκεται εκεί αδύναμο να αντιδράσει από μόνο του στη φθορά του χρόνου. Φαίνεται αγνοημένο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες.
Πρώτα από την Καθολική Αρχιεπισκοπή Νάξου-Τήνου-Άνδρου-Μυκόνου που αυτή τη στιγμή μόλις και μετά βίας μπορεί να καλύψει τα τακτικά της έξοδα και να πληρώσει τους φόρους, εννοώ εκείνα τα περίφημα “χαράτσια”.
Η αρμόδια Αρχαιολογική Υπηρεσία το μόνο που κάνει είναι να παρεμβαίνει, ώστε να μη μετακινηθεί καμία πέτρα. Ίσως περιμένει με ιώβεια υπομονή την κατάρρευση του κτηρίου, για να συλλέξει κάποια μάρμαρα που έχουν τη δική τους ιστορική αξία.
Τότε με πολλή φροντίδα και απόλυτη τάξη θα αριθμηθούν και θα μεταφερθούν στο κοιμητήριο μαρμάρων ή όπως αλλιώς λέγεται Μουσείο! Είναι εξ άλλου η μόνη δυνατότητα, που εξασφαλίζεται, όταν ο χώρος προς ανακαίνιση είναι ιδιωτικός και δεν υπάρχουν δυνάμεις και «μέσα» για να ευαισθητοποιήσουν τους λάτρεις της ιστορίας και να μοιράσουν δίκαια και σωστά τα όποια επιχώρια ή ξενικά κονδύλια!
Σε μικρή απόσταση από το κτήριο της Αρχιεπισκοπής ένα άλλο μνημείο, στέκεται και αυτό και περιμένει, όχι μόνο τους επισκέπτες για να θυμηθούν τη χθεσινή του αίγλη αλλά και εκείνους που κρατούν στα χέρια τους και στα συρτάρια τους την τύχη του. Είναι και εδώ φανερή η εγκατάλειψη.
Είναι ο ιστορικός Ναός της Παναγίας της Θεοσκέπαστης που πολλοί σήμερα αποκαλούν Ναό του Αγίου Μάμα. Βρίσκεται σε μια κατάφυτη λαγκάδα και είναι από τους παλαιότερους του νησιού. Τοποθετείται χρονολογικά στα μισά του 9ου αιώνα και παρουσιάζει εξαιρετικό αρχιτεκτονικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Σταυροειδής ο τύπος του με αξιόλογα γλυπτά στο εσωτερικό του και νωπογραφίες.
Πριν την περίοδο της Ενετοκρατίας διατέλεσε την Μητρόπολη όλων των Χριστιανών της Νάξου, εφόσον τότε η Εκκλησία ήταν Μία. Μετά το 1207 παραδόθηκε στην Καθολική εκκλησία. Ο Άγιος Μάμας είναι ο προστάτης των βοσκών. Αξίζει να τον επισκεφθείτε, παρόλο που η πρόσβαση σε αυτόν είναι κάπως δύσκολη, ακολουθώντας ένα μονοπάτι από το χωριό της Ποταμιάς.
Πολλές φορές αυτός ο ιστορικός χώρος λατρείας μένει και χωρίς επισκέψεις γι’ αυτό και ανέχεται την επίσκεψη κάποιων γειτονικών τετράποδων που η μόνη ένδειξη της επίσκεψής είναι κάποια προσωπικά κατάλοιπα! Κρίμα και πάλι κρίμα.
Η ιστορία αυτού του τόπου είναι πλούσια. Η ανάγκη προστασίας και αναστήλωσης του συνόλου των μνημείων αυτών απαραίτητη. Φοβάμαι όμως πως λείπει η ευαισθησία και αυτό είναι απογοητευτικό!
Η Ελλάδα μας είναι όμορφη και σήμερα και προσφέρει μια πανδαισία για όσους διψούν ή πεινούν από το λαμπερό χθες. Πόροι υπάρχουν αλλά πετιούνται δεξιά και αριστερά από έργα προγραμματισμένα που άρχισαν να εκτελούνται και στην πορεία εγκαταλείφτηκαν. Αυτό δυστυχώς συμβαίνει και στο ίδιο το νησί μας.
Τώρα ακούγεται πως εκεί σ’ αυτόν τον ιστορικό τόπο θα γίνει ένα μεγάλο έργο, ένα νέο φράγμα, χωρητικότητας, νομίζω, δύο εκατομμυρίων κυβικών μέτρων. Ελπίζω η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων να έχει εξετάσει τις συνθήκες του περιβάλλοντος και να αποφύγει να κάνει αρχή του έργου χωρίς να προβλέψει την προστασία της ιστορίας του χθες, των μνημείων που σώζονται μέχρι σήμερα και το περιβάλλον το οποίο ήδη έχει υποστεί τεράστιες ζημιές από προηγούμενο έργο και αναφέρομαι στη γεώτρηση του Δήμου. Αυτό δε φρόντισε να εξασφαλίσει στην περιοχή από την οποία πήρε το νερό, την απαραίτητη ποσότητα που θα της εξασφάλιζε την μέχρι σήμερα ζωής της.
Επί τόπου πληροφορηθήκαμε πως πριν από μερικά χρόνια δαπανήθηκαν αρκετά χρήματα για τη δημιουργία ενός μονοπατιού που οδηγεί στους ιστορικούς αυτούς χώρους και το οποίο χρησιμοποιούν αρκετοί επισκέπτες για να φθάσουν εκεί και να θαυμάσουν ότι έχει απομείνει. Αυτό το μονοπάτι καλό είναι κατά, καιρούς να συντηρείται διότι σήμερα δεν εξυπηρετεί την ακίνδυνη χρήση του.
Για να είμαι πιο σαφής, δεν εξασφαλίζεται η πρόσβασή του χωρίς ζημιές και απώλειες, όπως φαίνεται στην εικόνα!
ΓΔΕ
Δεν χρειάστηκε να κτυπήσουμε κουδούνι! Μπήκαμε ελεύθερα μέσα στο κτήμα με σκοπό να φθάσουμε στο κεντρικό κτήριο της Αρχιεπισκοπής. Κάναμε μία πρώτη στάση στο πρώτο Εκκλησάκι του Αγίου Μάμα στη Νάξο που χτίστηκε από αμνημονεύτων χρόνων.
Όσο πλησιάζαμε στο κτήριο της Αρχιεπισκοπής τόσο η συγκίνηση γινόταν μεγαλύτερη και το κουράγιο αύξανε και μας βοηθούσε να περάσουμε τα δύσκολα και δύσβατα σημεία, μέχρις ότου φθάσουμε στο καταστρεμμένο από το χρόνο και τις καιρικές συνθήκες παλάτι.
Τότε άρχισε να περνούν από το μυαλό μας σαν κινηματογραφική ταινία τα φανταστικά για μας γεγονότα μια παρωχημένης προς τα πίσω εποχής, όταν το παλάτι φιλοξενούσε όλο το χρόνο τους κηπουρούς με τις οικογένειές τους και το καλοκαίρι τους υψηλούς επισκέπτες του.
Τότε που τα νερά έτρεχαν ολοχρονίς του χρόνου στην γειτονική ρεματιά και εξασφάλιζαν τη ζωή σε πολλές χιλιάδες καρποφόρα δένδρα.
Σήμερα δυστυχώς έχουν μείνει μόνο ξεροί κορμοί που μαρτυρούν όσα γράφω, αλλά δεν μπορούν πια να καρποφορήσουν, διότι τους λείπει το απαραίτητο νερό που το στέρησε το 1985, με το έτσι θέλω, ο Δήμος Νάξου με τη διάνοιξη γεώτρησης πάνω ψιλά στον επαρχιακό δρόμο.
Αυτή η γεώτρηση δρόσισε κάποιους ανθρώπους αλλά ξέρανε μια ολόκληρη περιοχή, που φρόντιζε για κάποιους άλλους ανθρώπους εξασφαλίζοντάς τους την τροφή με τα διάφορα κηπευτικά, τα άφθονα φρούτα και προπάντων την εργασία σε αρκετές οικογένειες αγροτών της περιοχής και όχι μόνο.
Η συγκίνηση έφθασε στο αποκορύφωμα, όταν φθάσαμε στο αιωνόβιο παλάτι. Το ισόγειο κρατά ακόμη στους ώμους του, όλον τον πρώτο όροφο που αποτελεί και το κυρίως κτήριο της εξοχικής Αρχιεπισκοπής.
Φαίνεται όμως πως αυτό το ισόγειο δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι οι ώμοι του θα αντέξουν για πολύ ακόμη αυτό το ανεξέλεγκτο βάρος της όλης αρχοντιάς και ίσως αναγκαστεί να υποχωρήσει!
Το παλάτι της Αρχιεπισκοπής του Αγίου Μάμα στέκεται εκεί αδύναμο να αντιδράσει από μόνο του στη φθορά του χρόνου. Φαίνεται αγνοημένο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες.
Πρώτα από την Καθολική Αρχιεπισκοπή Νάξου-Τήνου-Άνδρου-Μυκόνου που αυτή τη στιγμή μόλις και μετά βίας μπορεί να καλύψει τα τακτικά της έξοδα και να πληρώσει τους φόρους, εννοώ εκείνα τα περίφημα “χαράτσια”.
Η αρμόδια Αρχαιολογική Υπηρεσία το μόνο που κάνει είναι να παρεμβαίνει, ώστε να μη μετακινηθεί καμία πέτρα. Ίσως περιμένει με ιώβεια υπομονή την κατάρρευση του κτηρίου, για να συλλέξει κάποια μάρμαρα που έχουν τη δική τους ιστορική αξία.
Τότε με πολλή φροντίδα και απόλυτη τάξη θα αριθμηθούν και θα μεταφερθούν στο κοιμητήριο μαρμάρων ή όπως αλλιώς λέγεται Μουσείο! Είναι εξ άλλου η μόνη δυνατότητα, που εξασφαλίζεται, όταν ο χώρος προς ανακαίνιση είναι ιδιωτικός και δεν υπάρχουν δυνάμεις και «μέσα» για να ευαισθητοποιήσουν τους λάτρεις της ιστορίας και να μοιράσουν δίκαια και σωστά τα όποια επιχώρια ή ξενικά κονδύλια!
Σε μικρή απόσταση από το κτήριο της Αρχιεπισκοπής ένα άλλο μνημείο, στέκεται και αυτό και περιμένει, όχι μόνο τους επισκέπτες για να θυμηθούν τη χθεσινή του αίγλη αλλά και εκείνους που κρατούν στα χέρια τους και στα συρτάρια τους την τύχη του. Είναι και εδώ φανερή η εγκατάλειψη.
Είναι ο ιστορικός Ναός της Παναγίας της Θεοσκέπαστης που πολλοί σήμερα αποκαλούν Ναό του Αγίου Μάμα. Βρίσκεται σε μια κατάφυτη λαγκάδα και είναι από τους παλαιότερους του νησιού. Τοποθετείται χρονολογικά στα μισά του 9ου αιώνα και παρουσιάζει εξαιρετικό αρχιτεκτονικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Σταυροειδής ο τύπος του με αξιόλογα γλυπτά στο εσωτερικό του και νωπογραφίες.
Πριν την περίοδο της Ενετοκρατίας διατέλεσε την Μητρόπολη όλων των Χριστιανών της Νάξου, εφόσον τότε η Εκκλησία ήταν Μία. Μετά το 1207 παραδόθηκε στην Καθολική εκκλησία. Ο Άγιος Μάμας είναι ο προστάτης των βοσκών. Αξίζει να τον επισκεφθείτε, παρόλο που η πρόσβαση σε αυτόν είναι κάπως δύσκολη, ακολουθώντας ένα μονοπάτι από το χωριό της Ποταμιάς.
Πολλές φορές αυτός ο ιστορικός χώρος λατρείας μένει και χωρίς επισκέψεις γι’ αυτό και ανέχεται την επίσκεψη κάποιων γειτονικών τετράποδων που η μόνη ένδειξη της επίσκεψής είναι κάποια προσωπικά κατάλοιπα! Κρίμα και πάλι κρίμα.
Η ιστορία αυτού του τόπου είναι πλούσια. Η ανάγκη προστασίας και αναστήλωσης του συνόλου των μνημείων αυτών απαραίτητη. Φοβάμαι όμως πως λείπει η ευαισθησία και αυτό είναι απογοητευτικό!
Η Ελλάδα μας είναι όμορφη και σήμερα και προσφέρει μια πανδαισία για όσους διψούν ή πεινούν από το λαμπερό χθες. Πόροι υπάρχουν αλλά πετιούνται δεξιά και αριστερά από έργα προγραμματισμένα που άρχισαν να εκτελούνται και στην πορεία εγκαταλείφτηκαν. Αυτό δυστυχώς συμβαίνει και στο ίδιο το νησί μας.
Τώρα ακούγεται πως εκεί σ’ αυτόν τον ιστορικό τόπο θα γίνει ένα μεγάλο έργο, ένα νέο φράγμα, χωρητικότητας, νομίζω, δύο εκατομμυρίων κυβικών μέτρων. Ελπίζω η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων να έχει εξετάσει τις συνθήκες του περιβάλλοντος και να αποφύγει να κάνει αρχή του έργου χωρίς να προβλέψει την προστασία της ιστορίας του χθες, των μνημείων που σώζονται μέχρι σήμερα και το περιβάλλον το οποίο ήδη έχει υποστεί τεράστιες ζημιές από προηγούμενο έργο και αναφέρομαι στη γεώτρηση του Δήμου. Αυτό δε φρόντισε να εξασφαλίσει στην περιοχή από την οποία πήρε το νερό, την απαραίτητη ποσότητα που θα της εξασφάλιζε την μέχρι σήμερα ζωής της.
Επί τόπου πληροφορηθήκαμε πως πριν από μερικά χρόνια δαπανήθηκαν αρκετά χρήματα για τη δημιουργία ενός μονοπατιού που οδηγεί στους ιστορικούς αυτούς χώρους και το οποίο χρησιμοποιούν αρκετοί επισκέπτες για να φθάσουν εκεί και να θαυμάσουν ότι έχει απομείνει. Αυτό το μονοπάτι καλό είναι κατά, καιρούς να συντηρείται διότι σήμερα δεν εξυπηρετεί την ακίνδυνη χρήση του.
Για να είμαι πιο σαφής, δεν εξασφαλίζεται η πρόσβασή του χωρίς ζημιές και απώλειες, όπως φαίνεται στην εικόνα!
ΓΔΕ
0 Comments :
Δημοσίευση σχολίου