Νησιά δύο ταχυτήτων

Αναστάτωση προκλήθηκε εκ νέου από τις πρόσφατες δηλώσεις της αναπληρωτού

υπουργού Οικονομικών, Νάντιας Βαλαβάνη, για την πιθανότητα αύξησης των συντελεστών του ΦΠΑ στα τουριστικά νησιά Μύκονο και Σαντορίνη και φορολογική προστασία μόνο των νησιών της άγονης γραμμής.

Το τελευταίο διάστημα επανέρχεται ολοένα και συχνότερα το ενδεχόμενο της διάκρισης ως προς την φορολόγηση, των οικονομικά ανθηρότερων νησιωτικών περιοχών, ως εναλλακτικό μέτρο στις πιέσεις των πιστωτών της χώρας για μεταβολή του καθεστώτος ΦΠΑ των νησιών.

Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης δείχνει να φλερτάρει έντονα με την ιδέα της εξαίρεσης αυτών των δημοφιλών τουριστικών προορισμών από το καθεστώς των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, που ισχύει για το σύνολο της νησιωτικής χώρας.

Πρόκειται για σενάριο που μπορεί εν μέρει να συναντά την υποστήριξη των σκεπτόμενων με οικονομικούς όρους, όμως παράλληλα προκαλεί μια γενικευμένη αντίδραση εξαιτίας των οικονομικοκοινωνικών προβλημάτων που θα προκαλέσει, αλλά κυρίως λόγω της αντισυνταγματικότητας ανάλογων ενεργειών που λειτουργούν ενάντια στην κατοχυρωμένη νησιωτικότητα.

Άδικες γενικεύσεις

Η προοπτική αύξησης του μειωμένου ΦΠΑ που ισχύει στα συγκεκριμένα νησιά, βρίσκει την υποστήριξη όσων κρίνουν πως ο πλούτος που αυτά συγκεντρώνουν αποτελεί και την αιτία της ένταξης του συνόλου της Περιφέρειας στον Στόχο 2, συμπαρασύροντας και όλα τα υπόλοιπα.

Δηλαδή στις περιοχές με το μεγαλύτερο κατά κεφαλή εισόδημα, που έχει ως αποτέλεσμα την μείωση των πόρων που της αντιστοιχούν, εξομοιώνοντας παράλληλα, τα 4 νησιά Σαντορίνη, Μύκονο, Κώ και Ρόδο, με το σύνολο των νησιών της Περιφέρειας, ακόμα και αυτών της άγονης γραμμής, τα οποία απέχουν κατά πολύ της οικονομικής κατάστασης των προαναφερόμενων.

Επίσης υποστηρίζεται πως στα «κοσμοπολίτικα», όπως χαρακτηρίζονται, νησιά, παρατηρείται φοροδιαφυγή και επιχειρηματική ασυδοσία, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως το σύνολο των δραστηριοποιούμενων σε αυτά επιχειρηματιών μπορεί να εξομοιώνεται και να αντιμετωπίζεται υπό την λογική της γενίκευσης.

Στοιχείο όμως άξιο συνυπολογισμού είναι πως στα νησιά αυτά οφείλεται και το μεγαλύτερο ποσοστό των κρατικών εσόδων από τον τουρισμό, καθώς πρόκειται για τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς.

Η όποια αύξηση ΦΠΑ επιβληθεί σε αυτά, σίγουρο είναι πως θα επιφέρει ραγδαία μεταβολή στα τουριστικά έσοδα, διαταράσσοντας όχι μόνο τις τοπικές οικονομίες, αλλά επιφέροντας ανάλογα αποτελέσματα και για τα κρατικά ταμεία.

Επίσης θα πρέπει να συνυπολογιστεί και η υστέρηση που παρουσιάζει το κράτος ως προς τις υποχρεώσεις του έναντι του συνόλου του νησιωτικού χώρου, συμπεριλαμβανομένων και των νησιών αυτών.

Ανεπαρκής και ακριβή συγκοινωνία, ανεφάρμοστο το μεταφορικό ισοδύναμο, δυσλειτουργία των υγειονομικών δομών, υποστελέχωση των υπηρεσιών, ελλιπής διασύνδεση μεταξύ των νησιών και κυρίως με την πρωτεύουσα του νομού, υψηλό κόστος διαβίωσης λόγω των μεταφορικών που επιβαρύνουν τις τιμές των αγαθών, είναι τα χαρακτηριστικά στοιχεία της καθημερινότητας την οποία βιώνει το σύνολο των νησιών.

Ως προς τις σκέψεις του υπουργείου Οικονομικών για διαχωρισμό των νησιών, με την επιλεκτική εξομοίωση του ΦΠΑ, επιχειρείται μία διάσπαση εντός των ίδιων των νησιωτικών κοινωνιών, με τα «πλούσια» νησιά από την μία πλευρά και της «άγονης γραμμής» από την άλλη, χωρίς όμως να διευκρινίζεται τι θα συμβεί με τα λοιπά νησιά, που δεν ανήκουν ούτε στην μία ούτε στην άλλη κατηγορία και προσπαθούν να επιβιώσουν.

Άρα η οποία εξίσωση επιχειρηθεί σε επίπεδο ΦΠΑ θα πρέπει να συνοδευτεί και από ανάλογες εξισώσεις στο σύνολο των αντισταθμιστικών οφελών, με πρώτιστη και κύρια εφαρμογή του συνταγματικού ορισμού της νησιωτικότητας.

Ν. Βαλαβάνη

Το θέμα ανακίνησε η αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Νάντια Βαλαβάνη, η οποία με τηλεοπτικές της δηλώσεις γνωστοποίησε τις φορολογικές παρεμβάσεις στις οποίες προσανατολίζεται η νέα ηγεσία του υπουργείου.

Ειδικά για το επίμαχο θέμα ανέφερε πως εξετάζεται το ενδεχόμενο εξαίρεσης των τουριστικών νησιών, όπως η Σαντορίνη και η Μύκονος, από το ειδικό καθεστώς των μειωμένων κατά 30% συντελεστών ΦΠΑ.

Συγκεκριμένα είπε ότι «Υπάρχουν τέτοιες σκέψεις. Αν παραδείγματος χάρη Μύκονος και Σαντορίνη πάνε στο ίδιο καθεστώς με την Κρήτη, δεν θα πάθουν κάτι. Αυτό που πρέπει να προστατευθεί είναι η άγονη γραμμή».

Γενικώς χαρακτήρισε «άδικο» το υπάρχον φορολογικό σύστημα, λέγοντας πως «το φορολογικό σύστημα δεν είναι δίκαιο και είναι και ταξικό. Αν δεν το αλλάξουμε δεν έχουμε λόγο ύπαρξης ως κυβέρνηση».

Γ. Βρούτσης

Άμεσα προέβη σε πολιτικό σχολιασμό ο π. υπουργός της Ν.Δ. και βουλευτής Κυκλάδων, Γιάννης Βρούτσης, ο οποίος μίλησε για «απροκάλυπτη ομολογία» της κυβέρνησης της κατάργησης «του μειωμένου ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου, ξεκινώντας από Μύκονο και Σαντορίνη»

Σημειώνει πως αυτό «θα αποτελέσει τεράστια ανατροπή προς το χειρότερο στην οικονομική ζωή όλων των νησιών και των κατοίκων τους», επισημαίνοντας ότι

«Το ειδικό καθεστώς του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ, σύμφωνα με την σχετική κοινοτική Οδηγία αφορά συγκεκριμένους νομούς και νησιωτικές περιοχές και όχι συγκεκριμένα νησιά».

Βάσει αυτού αναφέρει συμπερασματικά πως «Η επικείμενη, λοιπόν, εξαίρεση των συγκεκριμένων νησιών από το ειδικό αυτό καθεστώς είναι υποκριτική, καθώς ανοίγει την κερκόπορτα που σύντομα θα οδηγήσει στην επέκταση του μέτρου της εφαρμογής κανονικού συντελεστή ΦΠΑ και στα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου».

Καταλήγει δε λέγοντας ότι «Το ενδεχόμενο, λοιπόν, κατάργησής του συγκεκριμένου ειδικού καθεστώτος που απολαμβάνουν τα νησιά μας ισοδυναμεί με απώλεια εθνικής κυριαρχίας, καθώς δεν θα μπορέσει να επανέλθει ποτέ ξανά στην προγενέστερη κατάσταση!».

ΣΥΡΙΖΑ Κυκλάδων

Από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ Κυκλάδων επισημάνθηκε πως τα όσα ανέφερε η κ. Βαλαβάνη σχετικά με το ειδικό καθεστώς ΦΠΑ στα νησιά, απηχούσαν προσωπικές της απόψεις, οι οποίες «δεν είναι σε καμία περίπτωση δεσμευτικές για τις όποιες τελικές αποφάσεις, τόσο της ίδιας όσο και της κυβέρνησης».

Απαντά δε και στον αντιπολιτευτικό λόγο που διατυπώθηκε, αναφέροντας πως «Οι αντιπολιτευτικές κορώνες μοναδικό σκοπό έχουν να εξομοιώσουν το παρελθόν με το παρόν. Η Κυβέρνηση έλαβε εντολή να αλλάξει το μέλλον της χώρας, να σταματήσει τη λιτότητα και τα υφεσιακά μέτρα. Και δεν θα το πράξει αντιγράφοντας όσα οι πολίτες καταδίκασαν με την ψήφο τους. Αυτοί που μέχρι τώρα στήριξαν και επικρότησαν όλες τις μνημονιακές πολιτικές, αυτοί που γαλούχησαν ένα καθεστώς που κατρακύλησε την Ελλάδα στο χείλος της χρεοκοπίας, αυτοί που δεκαετίες απέκρυπταν από τον κυκλαδικό λαό την αλήθεια, είναι αυτοί που με αντανακλαστικά αξιοζήλευτα ετοιμάζουν επαναστάσεις(!) και περιμένουν με ανυπομονησία την αποτυχία της κυβέρνησης. Ας περιμένουν: οι πολίτες γνωρίζουν από πρώτο χέρι και τις αιτίες και τα αποτελέσματα των επιλογών των προηγούμενων κυβερνήσεων».

Καταλήγει πως «Σε κάθε περίπτωση ως κάτοικοι των Κυκλάδων γνωρίζουμε πολύ καλά την πραγματικότητα στα νησιά μας - είναι καθημερινό μας βίωμα άλλωστε - και ως εκ τούτου είμαστε πάντοτε έτοιμοι να υπερασπιστούμε τα αυτονόητα: να κρατάμε ζωντανές τις οικονομίες και τις κοινωνίες των νησιών μας και να διεκδικούμε το δικαίωμα μας να ζούμε αξιοπρεπώς σε αυτά».

Περιφέρεια και ΠΕΔ

Δυναμικά διεκδικητική εμφανίζονται η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου και η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Ν. Αιγαίου, με τους αιρετούς επικεφαλής τους Γιώργο Χατζημάρκο και Φώτη Χατζηδιάκο αντίστοιχα να αιτούνται, ως πρώτη κίνηση, κατεπείγουσα συνάντηση με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Γιάννη Δραγασάκη και τον υπουργό Οικονομικών, Γιάνη Βαρουφάκη.

Σε κοινή συνέντευξη τύπου που παραχώρησαν, αναφέρθηκαν στις κινήσεις στις οποίες θα προβούν και οι οποίες, όπως ενημέρωσαν, σχεδιάζονται σε συνεννόηση και σε συντονισμό με όλους τους Δήμους του Νοτίου Αιγαίου.

Μεταξύ αυτών των κινήσεων είναι η πραγματοποίηση κοινής συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου Ν. Αιγαίου και της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου, σε ξενοδοχείο της Πλατείας Συντάγματος, κοντά στην Βουλή, ενώ σύσσωμο το Περιφερειακό Συμβούλιο και η ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου θα βρίσκονται μέσα στην αίθουσα της Ολομέλειας του Ελληνικού Κοινοβουλίου, την ημέρα που θα εισαχθεί προς ψήφιση η αύξηση των συντελεστών του ΦΠΑ στα νησιά, με σκοπό οι βουλευτές του Αιγαίου να τεθούν προ των ευθυνών τους, έναντι των πολιτών των περιοχών που εκπροσωπούν.

Από την πλευρά του περιφερειάρχη τονίστηκε πως «δεν υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο, που να μπορεί να εδραιωθεί συνταγματικά και να επιτρέπει τον διαχωρισμό των νησιών εντός της ίδιας διοικητικής διαίρεσης, σε ό,τι αφορά το καθεστώς συντελεστών ΦΠΑ», συμπληρώνοντας πως εκ του πονηρού επιχειρείται η διάσπαση του ενιαίου του μετώπου των νησιών.

Σχολιάζοντας τον όρο «κοσμοπολίτικα νησιά», είπε ότι δεν είναι δυνατόν να χαράσσεται οικονομική πολιτική με αυτά τα κριτήρια και ότι, αν όντως πρόκειται για πλούσια και κοσμοπολίτικα νησιά, τότε θα πρέπει να εξηγήσουν εκείνοι που χρησιμοποιούν αυτούς τους χαρακτηρισμούς, πως γίνεται τα νησιά αυτά να μην έχουν επαρκή υγειονομική κάλυψη, να μην έχουν σχολικές αίθουσες, να μην έχουν επαρκή συγκοινωνία.

Σχολίασε πως με το επιχείρημα περί φοροδιαφυγής που χρησιμοποιείται κάθε φορά που επιδιώκεται να αιτιολογηθούν μέτρα σε βάρος των νησιών, είναι απολύτως ψευδές και ανυπόστατο, αφού η κατάταξη της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου μεταξύ των πλούσιων περιφερειών της ΕΕ, στηρίζεται στα στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών.

Τέλος επεσήμανε ότι «Θα πρέπει να αποφασίσουν αν στο Νότιο Αιγαίο είμαστε «φοροφυγάδες» και πρέπει να «τιμωρηθούμε» γι αυτό με την αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ, ή αν δηλώνουμε υψηλά εισοδήματα, ικανά για να μας έχουν αποκλείσει από τις ευρωπαϊκές πηγές χρηματοδότησης, που ισχύουν για την υπόλοιπη χώρα».

Εκ μέρους του προέδρου της ΠΕΔ υπήρξε η υπενθύμιση της πρωθυπουργικής δέσμευσης, την οποία είχε αναλάβει λίγες μέρες πριν από τις εκλογές του Ιανουαρίου, από την Ρόδο όπου βρέθηκε ο Αλέξης Τσίπρας, ότι η κυβέρνησή του δεν πρόκειται να αυξήσει τους συντελεστές ΦΠΑ ούτε στα νησιά, ούτε στον τουρισμό.

Πάντως το θέμα έχει τεθεί ως πρώτο στην ημερήσια διάταξη της συνεδρίασης του προσεχούς περιφερειακού συμβουλίου, στις 31 Μαρτίου 2015, «Συντονισμός ενεργειών αντίδρασης στην εξαγγελθείσα από την αναπληρώτρια Υπουργό Οικονομικών κ. Νάντια Βαλαβάνη κατάργηση των μειωμένων συντελεστών Φ.Π.Α. στα νησιά του Αιγαίου».

Μύκονος και Σαντορίνη

Ως μοναδικό θέμα θέτει τη «Λήψη απόφασης για ενδεχόμενη αύξηση του ΦΠΑ σε νησιά που αποτελούν δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς», ο δήμαρχος Θήρας, σε κατεπείγουσα συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου, που έχει προγραμματιστεί για σήμερα στις 12.30 το μεσημέρι.

Σε χθεσινή συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου Μυκόνου το θέμα τέθηκε προ ημερησίας διατάξεως από τον δήμαρχο, Κωνσταντίνο Κουκά, ο οποίος σημείωσε σχετικά με τον χαρακτηρισμό των νησιών της Μυκόνου και της Σαντορίνης ως «πλούσια» πως «Πλούσια είναι τα νησιά που έχουν γιατρό, δασκάλους, υπαλλήλους του ΕΚΑΒ, δεν είναι πλούσια τα νησιά αναλόγως των εισπράξεων τους».

Επεσήμανε δε πως ο Δήμος προτίθεται να προσφύγει στα συνταγματικά δικαστήρια προσβάλλοντας την συγκεκριμένη πρόταση, κίνηση που θα ακολουθήσουν και τα άλλα νησιά του Αιγαίου, η οποία εκτίμησε ότι δεν θα μπορέσει να σταθεί.

Σύσσωμο το δημοτικό συμβούλιο τάχθηκε υπέρ της αποστολής προς το υπουργείο Οικονομικών επιστολής διαμαρτυρίας στην πιθανολογούμενη αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ, ενώ παράλληλα αποφασίστηκε να υπάρξει κοινή δράση στις ενέργειες αντίδρασης που προγραμματίζει η Περιφέρεια και η ΠΕΔ.

Πηγή www.koinignomi.gr