Το τρίτο σε μέγεθος Κυκλαδονήσι έχει πραγματικά χώρο για όλους: για ρομαντικά ζευγαράκια, φυσιολάτρες πεζοπόρους,
Το Εξώμβουργο (η ακρόπολη) είναι ο ψηλότερος βράχος του νησιού (640 μ.) και η στρατηγική του θέση-παρατηρητήριο στο Αιγαίο ήταν ο λόγος που η Τήνος επιλέχθηκε ως διοικητικό/στρατιωτικό κέντρο κατά την 500ετή κυριαρχία των Ενετών στις Κυκλάδες. Οικισμοί στην τοποθεσία ανάγονται στα Ομηρικά χρόνια. Ερείπια του πανάρχαιου κάστρου σώζονται σήμερα, το ίδιο το κάστρο καταστράφηκε εκ θεμελίων μετά από πολιορκία των Οθωμανών, η οποία κατέληξε στην κατάκτηση του νησιού για τα επόμενα 70 χρόνια (έως την Επανάσταση του 1821). «İstendil» ήταν το όνομα που έδωσαν οι Οθωμανοί Τούρκοι στην Τήνο.
Η πρόσβαση είναι εύκολη. Ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες η ακτοπλοϊκή σύνδεση είναι καθημερινή- από τον Πειραιά και τη Ραφήνα αναχωρούν φέρι και high speed για το νησί. Έτσι, αναλόγως, το ταξίδι μπορεί να διαρκέσει περίπου από 2 έως 5 ώρες.
Υπάρχει τοπική συγκοινωνία που συνδέει τη Χώρα με τα κυριότερα χωριά, αλλά ένας οδικός χάρτης είναι απαραίτητος για να γνωρίσει κανείς (με αυτοκίνητο, μηχανάκι, ταξί ή οτοστόπ!) τα πάρα πολλά αξιοθέατα και τις παραλίες του νησιού.
http://www.e-tinos.gr/downloads/map-of-tinos-A4.pdf
Η Χώρα της Τήνου
Σε ένα σύνολο 8.500 κατοίκων, πάνω από τους μισούς διαμένει στη Χώρα και όλες οι υπηρεσίες βρίσκονται εδώ. Στην παραλιακή και στα σοκάκια του παλιού λιμανιού αξίζει να αναζητήσει κανείς τα πάντα φρέσκα αμυγδαλωτά των ντόπιων ζαχαροπλαστείων.
Η Χώρα είναι μια κωμόπολη των νεώτερων χρόνων. Ιστορικά, οι πρωτεύοντες οικισμοί στο Αιγαίο χτίζονταν μακριά από την ακτή για το φόβο των πειρατών. Σήμερα, η Χώρα είναι βέβαια γνωστή για τη δεσπόζουσα εκκλησία της Ευαγγελίστριας, η οποία στεγάζει την πολύτιμη εικόνα της Παναγίας που βρέθηκε στο νησί στις αρχές του 19ου αιώνα. Προσκυνητές καταφθάνουν όλο το χρόνο, αλλά η προσέλευση το Δεκαπενταύγουστο κορυφώνεται σε βαθμό ασφυκτικό.
Για ένα σημαντικό διάστημα κατά την αρχαιότητα, η Τήνος υπήρξε το μοναδικό νησί λατρείας του θεού Ποσειδώνα στο Αιγαίο. Φαίνεται περίεργο, και ακόμα περισσότερο εφόσον ο θεός εδώ σχετίζονταν με την προστασία της υγείας. Η Τήνος ήταν ενδιάμεσος σταθμός των προσκυνητών του ιερού νησιού της Δήλου, που βρίσκεται απέναντι. Ο Ναός του Ποσειδώνα και της Αμφιτρίτης βρίσκεται κοντά στη Χώρα, και εκθέματα από το χώρο και άλλα σημεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος του νησιού μπορεί να δει κανείς στοΑρχαιολογικό Μουσείο της Χώρας.
Η Τήνος υπήρξε λίκνο σημαντικού αριθμού ζωγράφων και γλυπτών (19ος και 20ος αι) που εξακολουθούν να επηρεάζουν το χώρο των εικαστικών τεχνών στην Ελλάδα. Τα καλύτερα σημεία για να θαυμάσει κανείς συγκεντρωμένα τα έργα τους είναι ηΠινακοθήκη και το Μουσείο Τηνίων Καλλιτεχνών (στο προαύλιο της Ευαγγελίστριας), καθώς και το αξιόλογοΊδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού (στην παραλιακή οδό). Ρίξτε μια παραπάνω ματιά στα έργα των Ν. Λύτρα, Ν. Γύζη, Γ. Γαΐτη, Κ. Παρθένη, Μ. Ρενιέρη, Ι. Αλταμούρα, Γ. Ροΐλου, Γ. Χαλεπά, Δ. Φιλιππότη, Γ. Βιτάλη, Λ. Σώχου, Ι. Βούλγαρη, των οποίων οι πιο γνωστές δημιουργίες στολίζουν την Εθνική Πινακοθήκη, τα πάρκα και το Α’ νεκροταφείο της πρωτεύουσας.
Νικόλαος Γύζης (1842 – 1901)
Ανεμόμυλος με θέα
Μέχρι και πριν από 40 χρόνια, οι δεκάδες ανεμόμυλοι στις κορυφογραμμές του νησιού αποτελούσαν λειτουργικό κομμάτι της ζωής και του τοπίου. Σήμερα έχουν απομείνει σχεδόν μόνο ερείπια και δύο μόνο λειτουργούν.
Στον κύριο δρόμο που οδηγεί ανηφορικά έξω από τη Χώρα, δίπλα σε έναν ανακαινισμένο παραδοσιακό μύλο και (εννοείται) σε προνομιακή θέση, βρίσκεται ένα από τα καλύτερα μπαράκια με θέα των Κυκλάδων: ο «Κάκτος». Το μπαρ φημίζεται για τα tequila cocktails του, τα θεματικά πάρτι και την ανυπέρβλητη πανοραμική θέα στη Μύκονο, τις Δήλες και τη Σύρο.
Το Τηνιακό τοπίο
114 χιλιόμετρα ακτογραμμής περικλείουν ψηλούς βραχώδεις λόφους, όπου πάνω από 40 εξαιρετικά όμορφα ασβεστοβαμμένα χωριά κρύβονται ανάμεσα στις πλαγιές. Οι δρόμοι είναι καλά συντηρημένοι και η πρόσβαση είναι εύκολη ακόμα και στα χωριά που είναι χτισμένα σε μεγάλα υψώματα κοντά στην ακτή – και συνεπώς προσφέρουν μοναδική θέα στο Αιγαίο.
Τα γραφικά Υστέρνια είναι γνωστά για την υπέροχη θέα στη Σύρο.
Κάθε πλαγιά της Τήνου είναι (κατά Καστοριάδη) «χειροποίητη», με τις ξερολιθιές που εξυπηρετούν την καλλιέργεια και διατηρούν την οικολογική ισορροπία. Απαραίτηττες στο επικλινές άνυδρο έδαφος, είναι αποτέλεσμα συλλογικής και κοπιαστικής εργασίας αιώνων, ενώ προστατεύονται από την Ελληνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Χαρακτηριστικότερο γνώρισμα του τοπίου είναι οι περιστεριώνες, που απαντώνται συχνά στα κεντρικά και ανατολικά, κοντά σε χωριά, αγροκτήματα και υδάτινους πόρους. Οι Ενετοί κατέκτησαν το νησί το 1207 και εισήγαγαν συστηματικά την εκτροφή περιστεριών για την παροχή της απαραίτητης πρωτεΐνης σε έναν αυξανόμενο πληθυσμό και την εξασφάλιση λιπάσματος για τα χωράφια. Πάνω από 600 περιστεριώνες (κυρίως του 18ου και 19ου αι) σώζονται σήμερα στην Τήνο, ορισμένοι χρησιμοποιούνται κανονικά, και βέβαια προστατεύονται ως μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς.
Ένα πυκνό δίκτυο λιθόστρωτων μονοπατιών παραμένει ως ανάμνηση των (όχι και τόσο μακρινών) εποχών όπου οι μεταφορές γίνονταν με τα πόδια ή με υποζύγια. Τα μονοπάτια «ανακαλύπτονται» εκ νέου σήμερα από αφοσιωμένους πεζοπόρους και γίνεται προσπάθεια συντήρησης από οργανωμένη εθελοντική εργασία με διεθνή συμμετοχή. Το trekking είναι ένας καλός τρόπος να αποκτήσει κανείς πρόσβαση στα παλιά ξωκλήσια, στους ανεμόμυλους και να βιώσει την ομορφιά της φύσης.
Ο Πύργος του μαρμάρου
Μακράν το πιο σημαντικό κέντρο της τέχνης του μαρμάρου στην Ελλάδα, το χωριό του Πύργου είναι το ίδιο ένα έργο τέχνης. Από τη στάση του λεωφορείου στην είσοδό του έως τις κρήνες και τα μνημεία της κεντρικής πλατείας, έργα μαρμαροτεχνίας διακοσμούν ολόκληρο το χωριό.
Κοντά στην είσοδο του χωριού το Μουσείο Πανορμιτών Καλλιτεχνών φιλοξενεί μια συλλογή έργων γλυπτικής των διάσημων καλλιτεχνών του νησιού. Η ίδια η πρώτη ύλη (πράσινο και λευκό μάρμαρο) αναδεικνύει από την αρχαιότητα σημαντικούς δασκάλους, που έφθασαν έως την Αλεξάνδρεια και την Κωνσταντινούπολη, και τελικά συνέβαλλαν στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης στη σύγχρονη Ελλάδα. Το ντόπιο μάρμαρο χρησιμοποιήθηκε σε πολλά κτήρια της νεώτερης Αθήνας, όπως το Αρχαιολογικό Μουσείο και το Πανεπιστήμιο (μαζί ήρθαν και οι τεχνίτες που έδωσαν την ονομασία «Τηνιακά» σε μια γωνιά στα Αναφιώτικα της Πλάκας). Ακόμα και στο Λούβρο και στο Παλάτι του Μπάκινχαμ βρίσκεται τηνιακό μάρμαρο!
Δεν είναι τυχαίο που ένας σημαντικότατος γλύπτης της νεώτερης Ελλάδας κατάγεται από τον Πύργο: το σπίτι του Γιαννούλη Χαλεπά (1851 – 1938) με ορισμένα από τα έργα του είναι σήμερα μουσείο (και αξιόλογο το ίδιο ως δείγμα της αστικής ζωής του νησιού) .
Η παράδοση διατηρείται ζωντανή σήμερα με την παρουσία της Σχολής Καλών Τεχνών, που αποτελεί μοναδική επαγγελματική σχολή στην Ευρώπη και φυσικά δίνει έμφαση στη μαρμαροτεχνία. Μια αξιοπρόσεκτη έκθεση για την ιστορία του μαρμάρου στο νησί βρίσκεται στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας της Τήνου, δίπλα από τη Σχολή Καλών Τεχνών.
Τα σπίτια της Τήνου στολίζονται από μαρμάρινους σκαλιστούς φεγγίτες («υπέρθυρα») πάνω από πόρτες και παράθυρα, με λαογραφικά μοτίβα όπως πουλιά, καΐκια, δελφίνια και κυπαρίσσια. Η τέχνη διατηρείται και για τα νεόκτιστα σπίτια, πρακτικά προσφέροντας εξαερισμό και προστασία από το δυνατό ηλιακό φως και τους ισχυρούς ανέμους του Αιγαίου.
Βωλάξ: ένα γεωλογικό φαινόμενο πολλαπλών χρήσεων
Αυτοί οι περίεργοι γρανιτένιοι βράχοι απλώνονται σε αυτή την ιδιαίτερα άγονη περιοχή του νησιού, δίνοντας την αίσθηση σεληνιακού τοπίου. Για μια ακόμα πιο απόκοσμη εικόνα, οι ντόπιοι προτείνουν βόλτα με φεγγαράδα!
Το γοητευτικό χωριό Βωλάξ είναι ένας από τους παλαιότερους μεσαιωνικούς οικισμούς της Τήνου, χτισμένο πάνω στους βράχους, συχνα ενσωματώνοντάς τους ως οργανικά στοιχεία της κατασκευής.
Ο πληθυσμός αυξάνεται σημαντικά από την άνοιξη και μετά, όταν η περιοχή κατακλύζεται από κόσμο που συμμετέχει στο πρωτάθλημα paint-ball και στο νέο άθλημα αναρρίχησης των βράχων ή αλλιώς “bouldering”, καθώς και από πεζοπόρους στα παλιά μονοπάτια που οδηγούν στο χωριό αυτό.
Οι ταβέρνες του χωριού παραμένουν απλές και παραδοσιακές, προσφέροντας μερικούς από τους καλύτερους μεζέδες με βάση το κρέας: δοκιμάστε τη «λούντζα» (το κυκλαδίτικο πικάντικο «προσούτο»), τη «φρουτάλια» (ομελέτα με λουκάνικο Τήνου και πατάτες) και το Βολακιώτικο κατσικάκι (περιζήτητο στις εορταστικές περιστάσεις). Η Τήνος δεν είναι νησί ναυτικών και ψαράδων, αλλά μάλλον κτηνοτρόφων και αγροτών, προμηθεύοντας με πρώτης ποιότητας προϊόντα την Ελληνική αγορά.
λούντζα: Ενετο-Κυκλαδίτικο fusion
Απίστευτες παραλίες
Οι παραλίες είναι πολλές, με μεγάλη ποικιλία για όλα τα γούστα. Άλλες είναι πιο απομακρυσμένες, οι περισσότερες είναι αμμουδερές και κάποιες με λευκά βότσαλα
Η Λιβάδα, μια από τις ωραιότερες παραλίες
Η παρουσία εγκαταστάσεων ήπιου τουρισμού κοντά σε εύκολα προσβάσιμες παραλίες και κοντά σε κύριους οικισμούς κάνει το νησί ελκυστικό και για οικογενειακό τουρισμό.
Ο Άγιος Φωκάς, τα Κιόνια, ο Άγιος Ιωάννης και ο Πάνορμος είναι δημοφιλείς στις οικογένειες και στο νεαρόκοσμο επίσης.
Άγιος Ιωάννης
Ένας διαδραστικός χάρτης για τις διασημότερες παραλίες του νησιού είναι διαθέσιμος στοhttp://www.tinos.biz/map_beach.htm
Σερφάρουμε τώρα!
Τι άλλο να κάνεις σε μια ανοιχτή βορεινή παραλία όταν τη δέρνουν τα μελτέμια; Μαθήματα σέρφινγκ φυσικά! Στη μεγαλύτερη από τις δύο Κολυμπήθρες παραδίδονται μαθήματα, αλλά και κάθε χρόνο ανεξαιρέτως οργανώνται beach parties (ενίοτε φουλ οργανωμένα με DJ και live μπάντες, μικροφωνικές εγκαταστάσεις κλπ).
Τελευταία, το γειτονικό (μεσόγειο) Σκλαβοχωριό αποφάσισε να αντεπιτεθεί με τα δικά του πάρτι.
Αυτό είναι πραγματικά το όνομα του χωριού, αλλά σήμερα το Αγάπη προσελκύει και ερωτευμένα ζευγαράκια που θεωρούν καλό οιωνό να παντρευτούν εκεί ή απλώς να περάσουν για μια βόλτα αφιερωμένη στο φτερωτό θεό… Ή μάλλον στον Άγιο Αγαπητό, μια γραφική εκκλησούλα χωμένη στα ρομαντικά ασβεστωμένα σοκάκια του χωριού.
Κώμη: προσοχή στις νεράιδες!
Το ξερό κυκλαδίτικο τοπίο μετατρέπεται σε μια πράσινη κοιλάδα στα Κάτω Μέρη. Το κεφαλοχώρι της Κώμηςείναι το ζωντανό κέντρο της αγροτικής παραγωγής του νησιού. Αλλά προσοχή για όσους διασχίζουν την κοιλάδα τη νύχτα, ειδικά όταν έχει πανσέληνο: οι «Γελούδες» καραδοκούν και προκαλούν ένα σωρό ζημιές στους διαβάτες! Μη νομίζετε ότι οι αρχαίες δοξασίες έχουν πεθάνει επειδή ζούμε σε μια εποχή ψυχρή και υλιστική. Υπάρχει ακόμα και σελίδα για τις Γελούδες στο Facebook, όπου ο κόσμος διηγείται τις ιστορίες του, άλλοι με φόβο, άλλοι με νοσταλγία…
«Yeloudes, the Official Site» στο: https://www.facebook.com/groups/26042916952/?fref=ts
Στην κεντρική πλατεία της Κώμης οι τοπικές αρχές οργανώνουν ένα φεστιβάλ με την ευκαιρία της σοδειάς τηςΑγγινάρας Τήνου, το πιο πολύτιμο προϊόν του νησιού. Κάθε χρόνο, πάνω από 10.000 αγγινάρες προσφέρονται σε διάφορα σπιτικά μαγειρεμένα παραδοσιακά και μοντέρνα πιάτα. Μεταξύ άλλων και η νοστιμότατη λεμονάτη αγγινάρα τουρσί, που φτιάχνεται από τον ντόπιο συνεταιρισμό γυναικών.
Ρωμαιο-καθολική παράδοση στο Αιγαίο
Το ένα τρίτο των κατοίκων του νησιού ανήκει στο ρωμαιο-καθολικό δόγμα. Η έδρα της Αρχιεπισκοπής Τήνου-Νάξου βρίσκεται στο χωριό Ξυνάρα και ο ρυθμού «Κυκλαδικού Μπαρόκ» Καθεδρικός Ναός της Παναγίας του Ροδαρίου (1860) είναι ανοικτός στους επισκέπτες.
Πάντως, το μεγαλύτερο οργανωμένο προσκύνημα για τους Καθολικούς της Ελλάδας βρίσκεται στο Ισουητικό μοναστήρι της Ιεράς Καρδίας (1724) στους πρόποδες του Εξώμβουργου. Το μοναστήρι δέχεται επισκέψεις κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και γιορτάζει τη δεύτερη Κυριακή του Ιουλίου.
Πάντως, το μεγαλύτερο οργανωμένο προσκύνημα για τους Καθολικούς της Ελλάδας βρίσκεται στο Ισουητικό μοναστήρι της Ιεράς Καρδίας (1724) στους πρόποδες του Εξώμβουργου. Το μοναστήρι δέχεται επισκέψεις κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και γιορτάζει τη δεύτερη Κυριακή του Ιουλίου.
Στο χωριό Λουτρά, το μοναστικό τάγμα των Ουρσουλινών («Καλόγριες») ίδρυσε εδώ σχολή που απέκτησε τόση φήμη ώστε να συγκεντρώσει την νεανική αφρόκρεμα της Αθηναϊκής και Μεσογειακής κοινωνίας. Η εσωτερική μετανάστευση μετά τον Β’ Π.Π. οδήγησε στη μεταφορά του στην Αθήνα. Το εξαιρετικά όμορφο κτίσμα του 19ου αι. (και το γειτονικό ισουητικό μοναστήρι με την εκκλησία του Αγ. Ιωσήφ) προσφέρουν επιπλέον μια πανοραμική θέα στα κατάφυτα Κάτω Μέρη και πέρα στη θάλασσα. Στπς χώρους αυτούς φιλοξενούνται πρωτότυπες πολιτιστικές εκδηλώσεις και υπάρχει μόνιμη έκθεση με αξιόλογα και νοσταλγικά αντικείμενα από την εποχή που λειτουργούσε η σχολή.
Διάλεξη τέχνης με θέμα «Ο Μιχαήλ Άγγελος στην Τήνο» στο εσωτερικό του ναού του Αγ. Ιωσήφ
Από την Τήνο στο Σαράι!
Αν και τα ίχνη των Οθωμανών στις Κυκλάδες είναι αμελητέα, η Τήνος υπήρξε ο τόπος γέννησης μιας αρκετά ασυνήθιστης γυναίκας της Οθωμανικής αυτοκρατορίας: η Kösem Sultan (1589 –1651) ή αρχικώς Αναστασία, κόρη Τήνιου ιερέα που πουλήθηκε ως σκλάβα, κατάφερε να γίνει η ισχυρή σύζυγος του Σουλτάνου Αχμέτ Α΄, μητέρα άλλων δύο σουλτάνων (Μουράτ Δ’ και Ιμπραήμ Α’) και γιαγιά ενός ακόμα (Μεχμέτ Δ’)! Χαρακτηριστική περίπτωση της 130-ετούς περιόδου του «Σουλτανάτου των Γυναικών», έπαιξε κεντρικό ρόλο στη διαχείριση των υποθέσεων στην Υψηλή Πύλη και υπήρξε η μόνη γυναίκα που ανακυρήχθηκε δύο φορές Αντιβασίλισσα της αυτοκρατορίας.
Τοπικές γιορτές
Με τόσο πολλά χωριά και δύο δόγματα, είναι φυσιολογικό η Τήνος να κατακλύζεται από πανηγύριαπρος τιμήν των αγίων του κάθε χωριού. Όπως συνηθίζεται, το φαΐ και το κρασί προσφέρεται από τις τοπικές κοινότητες και χαρακτηριστικά για την Τήνο κάθε χωριό προσφέρει μια τοπική λιχουδιά. Επιπλέον, η γιορτή του (εξαιρετικού θυμαρίσιου) μελιούοργανώνεται από τους μελισσοκόμος του νησιού κάθε 15η του Σεπτέμβρη στο χωριό Κάμπος.
Οι πανηγυριώτικες μπάντες παίζουν γνωστές και άγνωστες (στους μη-Κυκλαδίτες) επιτυχίες νησιώτικης μουσικής…κουράγιο να’χεις να χορεύεις!
Νησιώτικος συρτός στο πανηγύρι της Καλλονής:
Για τους ενδιαφερόμενους, παραθέτουμε μια (όχι εξαντλητική) λίστα των πανηγυριών στα χωριά για τους καλοκαιρινούς μήνες (ρίξτε και μια ματιά στις αφίσες-ανακοινώσεις στη Χώρα για περισσότερες εκδηλώσεις).
Ιούνιος: Αγία Τριάδα, Καρδιανή, Φαλατάδος, Χατζηράδος (4η), Αρνάδος (5η), Σμαρδάκιτο (13η), Τριαντάρος (29η)
Ιούλιος: Αρνάδος, Μαρλάς, Πόρτο (1η), Βακέτα, Χώρα, Τσικνιάς (20η), Τζάδος (25η), Υστέρνια (26η)
Αύγουστος: Πριάστρο, Καρυά (6η), Παναγία-Βρυσί (15η), Αγάπη (18η), Πύργος (23η), Κώμη (29η)
Σεπτέμβριος: Άγιος Σώστης (6η), Βουρνιώτισσα (8η), Κτικάδος (14η), Χώρα (15η)
Ο καλύτερος τρόπος αποχαιρετισμού
Πίσω στη Χώρα για να πάρετε το καράβι της επιστροφής; Το καλύτερο ενθύμιο από την Τήνο είναι οι συκευασμένες ντόπιες νοστιμιές του Αγροτικού Συνεταιρισμού του νησιού, που διατηρεί κατάστημα στην κεντρική οδό Ευαγγελιστρίας. Εκτός από τις τρομερές αγκινάρες τουρσί και το μέλι, τα καλύτερα τυριά, βιολογικά κρασιά και οι λιαστές ντομάτες της Τήνου (σε διάφορους συνδιασμούς και γεύσεις) βρίσκονται συγκεντρωμένα στο Συνεταιρισμό και βεβαίως προτείνονται ανεπιφύλακτα…!
Τα λέμε στην Τήνο!
Sophia Nikolaou
Πηγή http://balkon3.com
0 Comments :
Δημοσίευση σχολίου