Με πυρήνα τη ΒΔ "έξω μεριά" (Πύργος, Πάνορμος, Υστέρνια, κ.α.) και παράδοση που ξεκινάει από την αρχαιότητα,
το νησί θα αποτελέσει μεγάλο καλλιτεχνικό κέντρο και τόπο καταγωγής των σημαντικότερων γλυπτών του 19ου αιώνα.
Κατά καιρούς έχουν γίνει επανειλημμένες προσπάθειες αναζήτησης των λόγων που ένα μικρό νησί στις Κυκλάδες αναδείχθηκε σε σημείο αναφοράς στην παγκόσμια γλυπτική. Όλες συγκλίνουν στο ότι η ερμηνεία είναι πολυπαραγοντική.
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Φειδίας κατευθυνόμενος εξόριστος στη Δήλο ναυάγησε στην περιοχή των Κιονίων και κατά την παραμονή του στην Τήνο δίδαξε την τέχνη της μαρμαρογλυπτικής στους ντόπιους. Ανεξάρτητα με το αν η ιστορία αυτή αποτελεί θρύλο ή όχι, μία επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Τήνου στοιχειοθετεί, αισθητικά τουλάχιστον, την καλλιτεχνική του συγγένεια με το νησί.
Από τους αρχαίους χρόνους μέχρι σήμερα, η Τήνος διαθέτει πολύ πλούσια λατομεία λευκού και πράσινου μαρμάρου. Η αφθονία της πρώτης ύλης σίγουρα έπαιξε καθοριστικό ρόλο.
Ιστορικά, η Τήνος (μόνη σε όλον τον ελλαδικό νησιωτικό χώρο) ουσιαστικά δεν γνώρισε την Τουρκοκρατία, αφού η σχετικά χαλαρή τουρκική κυριαρχία ήταν συντομή και δεν την περιόρισε καλλιτεχνικά. Ο Ενετοί κατακτητές (1207-1715) αντιθέτως, εκτιμούν τη γλυπτική, γοητεύονται από την Τηνιακή λαϊκή τέχνη και επιλέγουν το μάρμαρο σε ό,τι κατασκευάζουν, παρέχοντας τον "καμβά" στους ντόπιους μαρμαράδες.
Το ιδιόμορφο φυσικό περιβάλλον επιδρά σημαντικά. Το πετρώδες, άγονο έδαφος απαιτεί μόχθο, συνεργασία, εγρήγορση που "σμιλεύει" το πνεύμα. Είναι ταυτόχρονα αφαιρετικό, και η γλυπτική, η μόνη τέχνη στην οποία η δημιουργία βασίζεται αποκλειστικά στην αφαίρεση, αποτελεί φυσική συνέχεια. Για τον δυνατό αέρα, χαρακτηριστικό της Τήνου, ο Α. Σώχος έγραψε: "... ο αγριοβοριάς που φυσά και λυσσομανά ολοκαιρίς, συντελεί σ'αυτό το πνευματικό ξύπνημα, καθώς και στη δημιουργία και καλλιέργεια του ωραίου".
Το βασικότερο στοιχείο όμως είναι η μακραίωνη παράδοση. Η γνώση και η τεχνική εμπειρία μεταφέρεται από γενιά σε γενιά. Αποτελεί "τμήμα του DNA" του παιδιού που γεννιέται στην έξω μεριά, ερέθισμα που δέχεται συνεχώς στο περιβάλλον του χωριού του, βίωμα που το παρακινεί στη δημιουργία. Έτσι, φτάνοντας στον 19ο αιώνα δεν είναι περίεργο που η Τήνος γεννάει τον Γιαννούλη Χαλεπά, τον Νικηφόρο Λύτρα, τους αδελφούς Φυτάλη, τον Λάζαρο και τον Αντώνιο Σώχο, τον Δημήτριο Φιλιππότη, τον Λουκά Δούκα αλλά και εκατοντάδες άλλους γνωστούς ή ανώνυμους καλλιτέχνες που άφησαν το καλλιτεχνικό τους στίγμα στην Τήνο, στην Αθήνα, στην Ευρώπη.
Το 1834, μεταφέρεται η πρωτεύουσα της Ελλάδος στην Αθήνα και οι φημισμένοι Τήνιοι μαρμαροτεχνίτες καλούνται να δημιουργήσουν στην όμορφη, κλασσικιστική, μαρμαρόκτιστη Αθήνα που γεννιέται. Μεταναστεύει πολύ μεγάλος αριθμός Τηνιακών που εργάζονται σε δημόσια κτίρια, ναούς και μνημεία της Αθήνας του Όθωνα. Η συνεισφορά τους είναι καθοριστική στα Ανάκτορα του Όθωνα, στο Πανεπιστήμιο, στη Μητρόπολη, στην Ακαδημία, στο Αρχαιολογικό Μουσείο, στην Παλιά Βουλή, στο Ζάππειο, στο Πολυτεχνείο, στη Ζωοδόχο Πηγή κ.α.
Παράλληλα, ανοίγουν τα πρώτα μαρμαρογλυφεία και ανδριαντοποιία της Αθήνας από Τηνιακούς, ενώ άλλοι εργάζονται στην αναστήλωση των σημαντικότερων αρχαιολογικών χώρων. Από την Ακρόπολη, τον Κεραμεικό, την Ολυμπία κ.α., έχουν περάσει πολλές γενιές Τηνίων μαρμαράδων που συνέβαλαν σημαντικά στην αναστήλωση και τη συντήρηση των μνημείων, παράδοση που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.
Αν επισκεφτείτε κάποιο από τα Μουσεία Μαρμάρου - Μαρμαροτεχνίας της Τήνου, θα συναντήσετε δείγματα της υψηλής τέχνης των Τηνίων. Ωστόσο, όπου κι αν βρεθείτε στο νησί, ένα καμπαναριό, ένα υπέρθυρο, ένα τέμπλο, μία προτομή, μία κρήνη, ένας περιστεριώνας θα σας θυμίζουν ότι η τέχνη είναι παντού. Στον Πύργο λειτουργεί Προπαρασκευαστικό και Επαγγελματικό Σχολείο Καλών Τεχνών με σκοπό την εκμάθηση της καλλιτεχνικής μαρμαροτεχνίας. Η φοίτηση είναι δωρεάν, τριετής και τα διδασκόμενα μαθήματα είναι: μαρμαρογλυπτική, αρχιτεκτονικό σχέδιο, γλυπτική (πηλός, γύψος), ζωγραφική (σχέδιο, χρώμα) ιστορία τέχνης και έκθεση. Οι δύο πρώτοι στη βαθμολογία απόφοιτοι κάθε έτους εισάγονται χωρίς εξετάσεις στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας.
ΠΗΓΗ: www.tinosecret.com
0 Comments :
Δημοσίευση σχολίου