ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΓΙΑ ‘ΚΟΚΚΙΝΑ’ ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΑ - ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ

ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΓΙΑ ‘ΚΟΚΚΙΝΑ’ ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΑ - ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ

Πάγωμα δανείων για ανέργους και «μη έχοντες»

Είτε απελευθερωθούν οι πλειστηριασμοί είτε όχι, οι τράπεζες θα κινούνται βάσει δικών τους κριτηρίων, τα οποία θα είναι κυρίως εισοδηματικά και

περιουσιακά, θα αφορούν την πραγματική οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού και δεν θα σχετίζονται με την αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας.

Σε ένα πολυσύνθετο σχέδιο, για εξατομικευμένη αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργούν τα «κόκκινα» δάνεια, έχουν καταλήξει οι τραπεζίτες.

Είτε απελευθερωθούν οι πλειστηριασμοί είτε όχι, οι τράπεζες θα χρησιμοποιήσουν τα δικά τους κριτήρια, τα οποία θα είναι κυρίως εισοδηματικά και περιουσιακά και όχι η αξία του σπιτιού. «Οι δανειολήπτες που έχουν πραγματικό πρόβλημα, μικρότερο ή μεγαλύτερο, δεν έχουν να φοβούνται τίποτα», λένε χαρακτηριστικά τραπεζίτες στο «Εθνος της Κυριακής».

Το κυρίαρχο στοιχείο κάθε «λύσης, αφορά την πραγματική και μόνο οικονομική κατάσταση της οικογένειας, του φυσικού προσώπου και της επιχείρησης, με στόχο την ομαλοποίηση της αγοράς, την ανάσα των νοικοκυριών και την ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας.

Για την πιο ευαίσθητη κοινωνική ομάδα που είναι οι άνεργοι, αλλά και οι «μη έχοντες» οικονομικούς πόρους, προβλέπεται «πάγωμα» των μηνιαίων δόσεων των δανείων για ένα εξάμηνο και επανεξέταση της οικονομικής κατάστασης του δανειολήπτη με το πέρας του εν λόγω χρονικού διαστήματος, έτσι ώστε να μη βρεθούν οικογένειες στον δρόμο και οι τράπεζες με 10άδες χιλιάδες ακίνητα και υπέρογκες ζημιές στα δανειακά τους χαρτοφυλάκια.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στη συνάντηση που είχε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γ. Προβόπουλος, με τους Διευθύνοντες Συμβούλους των 4 συστημικών πιστωτικών ιδρυμάτων, συζητήθηκε η δημιουργία ανεξάρτητων μονάδων στις τράπεζες με εξειδικευμένο προσωπικό για τη διαχείριση των προβληματικών δανείων, με μοναδικό σκοπό την προστασία των κατοικιών και την εξυγίανση των επιχειρήσεων μέσω ευνοϊκών ρυθμίσεων και άλλων ενεργειών. Τα εξειδικευμένα στελέχη των μονάδων αυτών θα εξετάζουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα τα οικονομικά δεδομένα των δανειοληπτών με προβληματικά στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια. Επιπλέον, ο στόχος των μονάδων διαχείρισης προβληματικών δανείων θα είναι και η έγκαιρη διάγνωση των δανείων που οδηγούνται σε καθυστέρηση και η έγκαιρη αντιμετώπιση τους, μέσω εξατομικευμένων ρυθμίσεων, προτού αυτά χαρακτηριστούν «κόκκινα». Τους ίδιους στόχους θα έχει αυτή η ομάδα και για τα επιχειρηματικά δάνεια, τα κριτήρια των οποίων είναι διαφορετικά και πιο πολύπλοκα.

Χρονοδιάγραμμα
Ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γεώργιος Προβόπουλος, σύμφωνα με πληροφορίες στην ίδια συνάντηση ζήτησε από τις 4 συστημικές τράπεζες να καταγράψουν τις συγκεκριμένες ενέργειες που θα κάνουν σε κάθε κατηγορία δανείων (στεγαστικά, καταναλωτικά και επιχειρηματικά), αλλά και για κάθε κατηγορία δανειολήπτη (άνεργο, με μειωμένο εισόδημα λόγω κρίσης, μοναδική ή κύρια κατοικία, κλπ.). Επιπλέον, ο Διοικητής ζήτησε από τους τραπεζίτες συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, σύμφωνα με το οποίο θα υλοποιήσουν τις ενέργειες αυτές, καθώς και τα εργαλεία που θα χρησιμοποιήσουν για την παρακολούθηση όλων των δανείων που κατέχουν στα χαρτοφυλάκιά τους.

Τα κριτήρια για τις ρυθμίσεις των νοικοκυριών και των φυσικών προσώπων είναι κυρίως εισοδηματικά και περιουσιακά, αλλά όχι με τα δεδομένα που επιχειρεί να επιβάλει η τρόικα. Οι τραπεζίτες τονίζουν ότι θα χρησιμοποιούν τα πραγματικά οικονομικά δεδομένα του νοικοκυριού και του φυσικού προσώπου, συνεκτιμώντας το πραγματικό κόστος ζωής και το ρεαλιστικό διαθέσιμο εισόδημα. Σημειώνεται ότι οι τράπεζες πλέον έχουν ανά πάσα στιγμή στη διάθεσή τους τα οικονομικά στοιχεία κάθε δανειολήπτη. Μπορούν να δουν τις καταθέσεις τους, τη φορολογική τους δήλωση, το σύνολο των ακινήτων που κατέχουν, τα αυτοκίνητα που οδηγούν, τις κάρτες που χρησιμοποιούν και τι αγοράζουν, κλπ. Μπορούν επίσης να διαπιστώσουν αν έχουν κάνει εμβάσματα μεγάλων ποσών στο εξωτερικό. Εχουν δηλαδή, ανά πάσα ώρα και στιγμή, τον «καθρέφτη» ενός νοικοκυριού. Από την ποιότητα ζωής του δανειολήπτη, τα εισοδήματά του, τα περιουσιακά του στοιχεία και το σύνολο της έκθεσής τους σε δανεισμό, θα καθορίζουν σε συνεργασία με τον δανειολήπτη μία ελάχιστη δόση που εκτιμούν ότι μηνιαίως έχουν τη δυνατότητα να δίνουν για το/τα δάνειό/ά τους.

Για παράδειγμα, για τους άνεργους που δεν έχουν άλλους πόρους εισοδήματος και αν ακόμα έχουν μικρό ύψος καταθέσεων, θα προβλέπεται μέχρι και «πάγωμα» για ένα 6μηνο με δυνατότητα επανεξέτασης. Θα δίνεται δηλαδή ικανός χρόνος, καθώς οι άνεργοι σήμερα είναι περίπου 1,3 εκατομμύριο του ενεργού πληθυσμού. Αν όμως ένας άνεργος έχει αρκετά ακίνητα και η τράπεζα διαπιστώσει ότι δεν έχει καταθέσεις, αλλά πληρώνει τα χαράτσια και τη συντήρησή τους, σημαίνει ότι υπάρχει αδήλωτο εισόδημα και θα τον αντιμετωπίζει ανάλογα.

Επίσης οι τραπεζίτες δεν θα λαμβάνουν υπόψη τους σε μεγάλο βαθμό την αντικειμενική αξία του ακινήτου. Θα προστατεύονται όλες οι κατοικίες από πλειστηριασμούς εφόσον εκτιμηθεί ότι ένας δανειολήπτης έχασε πάνω από το 30% των εισοδημάτων του λόγω της παρατεταμένης ύφεσης (που έχει χαθεί το 25% του ΑΕΠ) και εφόσον εξυπηρετεί μία ελάχιστη δόση. Εκτός, αν έχει χάσει τελείως τα εισοδήματά του και δεν έχει καταθέσεις κ.λπ.

Αποτελεί πάγια θέση των τραπεζιτών η εξυπηρέτηση ελάχιστης δόσης. Οσο μικρή και αν είναι. Οι ίδιοι θεωρούν ότι οι κατοικίες που έχουν δοθεί ως εγγυήσεις στην τράπεζα είναι σε πολύ καλό επίπεδο καθώς οι εμπορικές και οι αντικειμενικές αξίες των σπιτιών αυξήθηκαν μετά το 2004 που σημαίνει ότι όλα τα δάνεια που δόθηκαν πριν από το 2004 είναι πολύ κοντά στις σημερινές. Επίσης, για τα δάνεια που έχουν δοθεί πριν μία 10ετία ή 15ετία, οι τράπεζες έχουν πολύ μεγαλύτερη ευχέρεια για πιο γενναίες ρυθμίσεις.

Πιστοποίηση για την προστασία των δανειοληπτών αποτελεί και η παρέμβαση του Κεντρικού Τραπεζίτη, αλλά και το απλό γεγονός ότι δεν συμφέρει ούτε τις τράπεζες να προχωρήσουν σε μαζικούς πλειστηριασμούς και να εγγράψουν υπέρογκες ζημιές ωθώντας βίαια τις τιμές των ακινήτων προς τα κάτω.

Οι τραπεζίτες ωστόσο θα δείξουν σκληρή και απρόσωπη στάση, εφόσον αποδειχτεί από τα οικονομικά στοιχεία του δανειολήπτη ότι έχει το διαθέσιμο εισόδημα -όπως και αν αυτό αποκτιέται- και δεν πληρώνει εκμεταλλευόμενος τον νόμο περί απαγόρευσης πλειστηριασμών.

Μοντέλο Ισπανίας
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το μοντέλο της Ισπανίας, το οποίο στηρίζεται στο leasing. Το δάνειο μετατρέπεται σε μακροχρόνια μίσθωση, το ακίνητο περνά στην κατοχή της τράπεζας και ο δανειολήπτης δεν επιβαρύνεται με την προσημείωση του ακινήτου.

Η τράπεζα παραχωρεί το ακίνητο στον δανειολήπτη, με μακροχρόνια μίσθωση, όπως αυτό γίνεται στις περιπτώσεις των συμβάσεων leasing. Η χρονική διάρκεια που μπορεί να μείνει ο δανειολήπτης στο σπίτι αυτό είναι έως και 30 έτη. Στην περίπτωση αυτή, ο πρώην δανειολήπτης πληρώνει αντίστοιχο ποσό που θα απαιτείτο για ενοίκιο, ή σε πολλές περιπτώσεις και κατώτερο αυτού.

Μελετάται επίσης αν μπορεί να εφαρμοστεί από την τράπεζα η επιμήκυνση της διάρκειας ενός δανείου έως και για 99 έτη, κάτι που μέχρι σήμερα δεν επιτρέπεται από την Κεντρική Τράπεζα, αφού, σύμφωνα με τις συστάσεις της, η λήξη της διάρκειας του δανείου δεν πρέπει να ξεπερνά το προσδόκιμο ζωής του δανειολήπτη, το οποίο έχει καθοριστεί στα 75 έτη. Εξετάζεται η επιμήκυνση της διάρκειας δανείου και πέραν του προσδόκιμου ζωής, ακόμα και για μετά τα 80-85 έτη, με αποτέλεσμα ένα στεγαστικό δάνειο να έχει συνολική διάρκεια 55 ή και περισσότερα έτη.

Επιχειρηματικά
Φρέσκο χρήμα όταν υπάρχουν σχέδιο και προοπτικές

Οι διοικήσεις των τραπεζών θα προβούν σε διαχωρισμό των επιχειρηματικών δανείων. Θα εκτιμήσουν ποιες επιχειρήσεις δεν έχουν δυνατότητες ανάκαμψης και επομένως τα «κόκκινα» δάνεια από τα οποία δεν έχουν καμία ελπίδα να εισπράξουν το παραμικρό ποσό και για τα οποία έχουν πάρει προβλέψεις. Σε αυτήν την περίπτωση, θα προχωρούν σε πωλήσεις των δανείων σε πολύ χαμηλή τιμή για να αποκομίσουν έστω ένα ελάχιστο όφελος.

Για τα δάνεια τα οποία έχουν εμπράγματες εξασφαλίσεις, θα επιχειρήσουν να ανακτήσουν ένα ποσοστό επί της συνολικής οφειλής της επιχείρησης, μέσω εκποίησης π.χ. των ακινήτων που έχουν προσημειωθεί. Εφόσον όμως διαπιστωθεί ότι οι επιχειρηματίες που δεν εξυπηρετούν τα δάνειά τους έχουν περιουσιακά στοιχεία ή καταθέσεις που δεν χρησιμοποιούν προκειμένου να εκπληρώσουν τις δανειακές τους υποχρεώσεις, οι τραπεζίτες θα ζητήσουν από τους επιχειρηματίες να συμβάλουν και οι ίδιοι στη διάσωση των επιχειρήσεών τους. Εάν δεν το πράξουν, τότε θα προχωρήσουν σε ανάκληση του δανείου, κατάσχεση των ακινήτων και, σε ορισμένες περιπτώσεις, σε διαχειριστικό έλεγχο της διοίκησης της επιχείρησης.

Στις περιπτώσεις των επιχειρήσεων που κριθεί ότι πλήττονται πραγματικά από την κρίση στη χώρα μας, αλλά έχουν δυνατότητες ανάπτυξης, θα γίνεται πραγματική αναδιάρθρωση του δανείου, βάσει ενός νέου επιχειρησιακού σχεδίου το οποίο θα καταρτίζεται από τα εξειδικευμένα στελέχη της τράπεζας σε συνεργασία με τη διοίκηση της επιχείρισης. Η αναδιάρθρωση ωστόσο πρέπει να συνδυάζεται και με νέο χρήμα το οποίο θα μπορούσε να βάλει η τράπεζα και να αποκτήσει μέρος των μετοχών της εταιρείας, ή/και ένα Private Equity Fund ή κάποια άλλη εταιρεία που δραστηριοποιείται στον ίδιο κλάδο. Για το νέο χρήμα, η τράπεζα θα παίρνει μετοχές και σε περίπτωση επιτυχίας, η απόδοση των κεφαλαίων που τοποθέτησε η τράπεζα θα είναι σημαντική, ενώ παράλληλα θα έχει επιβιώσει η επιχείρηση.

Επιπλέον, η τράπεζα θα μπορεί να μετοχοποιεί ένα παλιό δάνειο ή μέρος αυτού και έτσι η επιχείρηση θα απαλλάσσεται από την πληρωμή υπέρογκων τόκων και κεφαλαίου.

Οι ρυθμίσεις περιλαμβάνουν

1. «Πάγωμα» καταβολής δόσεων για τις πιο αδύναμες οικονομικά ομάδες.
2. Πληρωμή μηνιαίας δόσης που θα αντιστοιχεί στο ποσό που θα πλήρωνε αν νοίκιαζε σήμερα το συγκεκριμένο σπίτι.
3. Επιμήκυνση της διάρκειας των δανείων, κυρίως των στεγαστικών με εμπράγματη ασφάλεια.
4. Μείωση της τοκοχρεολυτικής δόσης για 2 ή το πολύ 3 χρόνια. Σε αυτήν την περίπτωση ο δανειολήπτης πληρώνει μόνο τον τόκο που αντιστοιχεί στη δόση του δανείου.
5. Συγκέντρωση οφειλών από καταναλωτικά και κάρτες σε ένα δάνειο, με προσημείωση ακινήτου το οποίο προσφέρει σχεδόν το μισό επιτόκιο από ό,τι το καταναλωτικό. Αυτό μπορεί να συνδυαστεί και με επιμήκυνση του δανείου.
6. Ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών από δάνεια με ευνοϊκούς όρους. Μελετάται η επιμήκυνση του δανείου μέχρι 99 χρόνια εάν αυτό επιτραπεί από την Κεντρική Τράπεζα

http://www.ethnos.gr