Το κείμενο είναι από την σελίδα :
Η ιστορία της Τήνου είναι σημαδεμένη ανεξίτηλα από την ιστορική πορεία του Κάστρου της και του ευρύτερου χώρου που το περιβάλλει.
Η σημερινή ονομασία του γρανιτένιου λόφου, όπου βρισκόταν κάποτε οικοδομημένη η μεσαιωνική πρωτεύουσα της Τήνου, το «Κάστρο», είναι «Εξώμβουργο» και οφείλεται στο ομώνυμο ερειπωμένο χωριό που δημιούργησαν οι άστεγοι κάτοικοι της πόλης του Κάστρου, όταν αυτή κατεδαφίστηκε στα 1715 από τους Τούρκους. Πρόκειται για έναν τεράστιο γρανιτένιο ογκόλιθο από εκριξιγενή πετρώματα που δεσπόζει σχεδόν στη μέση του νησιού και το ύψος της κορυφής του από τη θάλασσα είναι 640 μ..
Δε γνωρίζουμε πότε πρωτοκατοικήθηκε η περιοχή, αλλά οι αρχαιολογικές ανασκαφές μαρτυρούν οχυρωμένη κατοίκηση της περιοχής από την προϊστορική περίοδο, με τείχη, κατοικίες, νεκροταφείο και άλλα δημόσια κτίσματα. Συνεχίστηκε η κατοίκηση της περιοχής, πιθανόν με διαλείμματα και οι κάτοικοι οικοδόμησαν ναούς και ιερά και το θεσμοφόριο της Δήμητρας και της Περσεφόνης, κατά την αρχαϊκή περίοδο. Στη συνέχεια, φαίνεται πως, οι κάτοικοι εγκατέλειψαν την περιοχή αυτή και μετακόμισαν προς τα νότια.
Όταν, όμως, εντάθηκαν οι πειρατικές επιδρομές στο Αιγαίο, στην αρχή του μεσαίωνα, οι Τηνιακοί εγκατέλειψαν τα παράλια και κατέφυγαν στα εσώτερα του νησιού για να αναζητήσουν προστασία από τη φύση του νησιού τους και τότε επέστρεψαν στον ογκόλιθο του Εξώμβουργου. Εκεί και θεμελίωσαν και πάλι την πρωτεύουσα τους, οχυρώνοντάς την με ισχυρά και ασφαλή τείχη και της έδωσαν το όνομα «Κάστρο της Αγίας Ελένης».
Όταν, στα 1207, έφτασαν στην Τήνο οι Βενετοί αδελφοί Ιερεμίας και Ανδρέας Ghisi εγκαταστάθηκαν στο κάστρο και συμπλήρωσαν με μεγάλα οχυρωματικά έργα την πρωτεύουσα του κρατιδίου τους και την υπεράσπισαν για 183 χρόνια (1207-1390).
Με την ίδια φροντίδα προστάτεψαν το Κάστρο και οι Βενετοί για άλλα 325 χρόνια (1390-1715). Στη συνέχεια, έκτισαν ψηλούς πύργους σε κάθε πλευρά του κάστρου για να εποπτεύουν το Αιγαίο. Όταν, στα 1537, ο Χαϊρεντίν Βαρβαρόσσας κατέλαβε το νησί για λογαριασμό του σουλτάνου, ύστερα από λίγους μήνες οι Τηνιακοί επαναστάτησαν και έδιωξαν τους εισβολείς. Τα οχυρωματικά έργα συνεχίστηκαν με μεγαλύτερη φροντίδα και μπόρεσαν να αποκρούσουν τις συχνές εισβολές των Τούρκων.
Το 1715, το κάστρο παραδόθηκε στους πολιορκητές του, οι κάτοικοι του αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν και οι Τούρκοι ανατίναξαν τους πύργους, τις επάλξεις και τα κτίριά του. Λιγοστοί κάτοικοι συνέχισαν να κατοικούν εκεί μέχρι το τέλος του 19ου αι. Στα μέσα του 18ου αι. οικοδομήθηκε εκεί ο νέος καθεδρικός ναός των καθολικών, αφιερωμένος στον Αγ. Ιωάννη Βαπτιστή. Το έτος 1900 στήθηκε στην κορυφή, εκεί όπου υπήρχε παλιά το εκκλησάκι της Αγ. Ελένης, ο μεγάλος μαρμάρινος Σταυρός, για να δεσπόζει σε όλο το νησί.
Σήμερα το ένδοξο παρελθόν το μαρτυρούν τρεις εκκλησίες: του Αγ. Μηνά, της Αγ. Ελεούσας (ορθόδοξες) και το προσκύνημα της Ιεράς Καρδίας του Ιησού (η μεσαιωνική εκκλησία της Αγ. Σοφίας) που διευθύνουν οι πατέρες Ιησουίτες, παρόντες εκεί από τον 17ο αι. (καθολική). Και όπως πάντα η πίστη συνεχίζει και δίνει ζωή στην ιστορία.
π. Μάρκος Φώσκολος
Ημερολόγιο 2007
Δήμου Εξωμβούργου Τήνου
0 Comments :
Δημοσίευση σχολίου