Το έθιμο του Κάβου στον Τριπόταμο

Το έθιμο του Κάβου αναβιώνει στον Τριπόταμο, την περίοδο των Χριστουγέννων. Είναι γνωστό και ως το "Τραπέζι της Αδελφότητας". Ο "Κάβος", ο κάτοικος του χωριού που θα αναλάβει την επιμέλεια (καθαρισμό, άναμμα καντηλιών,
προμήθεια κεριών) της εκκλησίας του χωριού για όλο τον χρόνο, ορίζεται την ημέρα των Χριστουγέννων, κατά τη διάρκεια συγκεκριμένου τελετουργικού με μοναστηριακό τυπικό.

Μετά τη Θεία Λειτουργία και τη λιτανεία που ακολουθεί, οι άντρες του χωριού μαζεύονται στο σπίτι του παλιού Κάβου και συμμετέχουν σε τραπέζι, στο οποίο τα φαγητά είναι πάντα τα ίδια και έχει το κάθε ένα το δικό του συμβολισμό (π.χ. στιφάδο με κρεμμύδια: γλυκύτητα, ντολμάδες με ρύζι: αδελφοσύνη/ενότητα, μοσχαρίσιες γλώσσες: διώχνουν τη γλωσσοφαγιά).

Πριν καθίσουν στο τραπέζι, οι άντρες χαιρετιούνται με χειραψία, ενώ οι όποιες προηγούμενες διαφωνίες πρέπει να ξεχαστούν και να συμφιλιωθούν μεταξύ τους. Στο ίδιο τραπέζι παλιότερα, προγραμματιζόταν τα δημόσια έργα του χωριού, που θα εκτελούσαν οι κάτοικοι από κοινού τη νέα χρονιά.

Το γεύμα τελειώνει και η εικόνα τη Γέννησης του Χριστού μεταφέρεται στο σπίτι του παλιού Κάβου, ενώ ψάλλονται χριστουγεννιάτικοι ύμνοι. Ανάβουν όλοι κεριά και ο παπάς μοιράζει αντίδωρο και στη συνέχεια ρωτάει ποιος θα είναι ο νέος Κάβος. Ο νέος Κάβος ορίζεται και η εικόνα επιστρέφει στην εκκλησία. Οι υποχρεώσεις του παλιού Κάβου ολοκληρώνονται, και όλοι εύχονται στον καινούριο καλή επιτυχία στις υποχρεώσεις που ανέλαβε.

Την ημέρα της Πρωτοχρονιάς, ο Κάβος κρατώντας την εικόνα της Γεννήσεως προπορεύεται της λιτανείας, η οποία φέρει το "ακοίμητο φως", που δεν έχει σβήσει από τότε που απαντάται το έθιμο. Η λιτανεία σταματάει σε κάθε σπίτι του χωριού. Επιβάλλεται το "ποδαρικό" να γίνει από τις εικόνες. Κανείς δεν επιτρέπεται να επισκεφτεί σπίτι του χωριού νωρίτερα. Ο παπάς κάνει αγιασμό και το καντήλι του σπιτιού ανάβει με το ακοίμητο φως.

Στο έθιμο «του Κάβου» παρατηρούνται στοιχεία χριστιανικά, μεσαιωνικά και αγιορείτικα, ενώ δεν αποκλείεται να ξεκινάει από τα βάθη της ιστορίας, αφού οι αναλυτές εντοπίζουν κοινά σημεία με λατρευτικά έθιμα της αρχαιότητας.

Η προέλευση του ονόματος "Κάβος" αποτελεί μυστήριο, όπως μυστηριακός είναι και ο χαρακτήρας του εθίμου. Το σίγουρο είναι ότι θα εξακολουθεί να δένει το χωριό με την παράδοση για πολλά χρόνια, δεδομένου ότι ο κατάλογος των "Κάβων" φτάνει ήδη μέχρι το 2025!

ΠΗΓΗ: www.tinosecret.gr