Πολλοί ασθενείς, που υποβάλλονται σε κάποια διαγνωστική ή θεραπευτική διαδικασία σε τμήματα Ακτινολογίας, Πυρηνικής Ιατρικής ή Ακτινοθεραπείας, εμφανίζονται
προβληματισμένοι σχετικά με τους κινδύνους από την έκθεσή τους σε ακτινοβολία και την πιθανότητα η ακτινοβολία αυτή να βλάψει τα συγγενικά τους πρόσωπα όταν αυτοί επιστρέψουν σπίτι τους. Συχνά, συγχέουν την ακτινοβολία Χ με τη ραδιενέργεια και θεωρούν λανθασμένα ότι η τεχνητή ακτινοβολία είναι περισσότερο επικίνδυνη από ίσης ποσότητας φυσική ακτινοβολία.
Οι επαγγελματίες υγείας οφείλουν να δώσουν μία λογική και κατανοητή απάντηση στα ερωτήματα αυτά των ασθενών, ερμηνεύοντας τα επιστημονικά δεδομένα σχετικά με την ασφάλεια των ακτίνων Χ και τονίζοντας την σημασία του περιορισμού των δόσεων για την μείωση του κινδύνου.
Ποιες είναι η βασικές οδηγίες για την προστασία από την ιοντίζουσα ακτινοβολία;
Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι όλοι οι άνθρωποι εκτιθέμεθα καθημερινά σε ακτινοβολία την οποία απορροφούν οι ιστοί του σώματος. Αυτή κατανέμεται σε δύο κατηγορίες:
- Στη φυσική ακτινοβολία (υπεριώδης ακτινοβολία του ήλιου, κοσμική ακτινοβολία από τα άστρα, ακτινοβολία από την Γη, ακτινοβολία τροφών, κ.λπ.). Λόγω του φυσικού ραδιενεργού περιβάλλοντος στο οποίο ζούμε, λαμβάνουμε κάθε δύο ημέρες ισοδύναμη δόση ακτινοβολίας μίας ακτινογραφίας θώρακος!
- Στην τεχνητή ακτινοβολία (κινητή τηλεφωνία, κεραίες, φούρνοι μικροκυμάτων, ασύρματα δίκτυα, δίκτυα μεταφοράς, διανομής και παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, γεννήτριες ηλεκτρικού ρεύματος, ραντάρ, υπολογιστές, ιατρική έκθεση).
Πως γίνεται κατανοητή η έννοια «δόση ακτινοβολίας» στον ασθενή
Παρακάτω βρίσκονται δύο αναλυτικοί πίνακες οι οποίοι δίνουν με απλό και κατανοητό τρόπο τα μεγέθη δόσης που λαμβάνει ο ασθενής κατά τη υποβολή του σε διάφορες εξετάσεις.
Πίνακας 1. Ο πίνακας αυτός αφορά σε ακτινολογικές εξετάσεις
Πίνακας 2. Ο πίνακας αυτός αφορά σε εξετάσεις Πυρηνικής Ιατρικής
Ακτινοβολία από μαγνητική τομογραφία και υπερήχους
Οι εξετάσεις αυτές δεν έχουν βλαβερή ιοντίζουσα ακτινοβολία σε αντίθεση με την ακτινογραφία, τη μαστογραφία και την αξονική τομογραφία.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι στην υγεία οι σχετικοί με τα κινητά τηλέφωνα και τους σταθμούς βάσης κινητής τηλεφωνίας;
Καταρχήν οι έρευνες για τα RF πεδία έχουν πλέον επικεντρωθεί στις εκπομπές από τα κινητά τηλέφωνα, μιας και η έκθεση σε αυτά τα πεδία είναι κατά 1000 φορές μεγαλύτερη απ’ ότι από τους σταθμούς βάσης. Οι τελευταίες έρευνες επικεντρώνονται στον καρκίνο, η άλλες επιδράσεις στην υγεία, ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές, αυτοκινητικά δυστυχήματα, κ.α. Όσον αφορά στην υγεία, μέχρι σήμερα δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η έκθεση σε πεδία ραδιοσυχνοτήτων αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο ή για οποιαδήποτε άλλη νόσο.
Πώς πρέπει να χρησιμοποιούμε το κινητό μας για να παίρνουμε τη λιγότερη δυνατή ακτινοβολία;
Τα κινητά τηλέφωνα εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Η συνολική ισχύς της ακτινοβολίας που εκπέμπεται είναι σχετικά μικρή. Δεν ακτινοβολούν το ίδιο όλα τα είδη συσκευών λόγω των σημαντικών διαφορών που παρουσιάζουν μεταξύ τους ως προς τη κατασκευή. Όσο αυξάνουμε την απόσταση του κινητού από το σώμα μας τόσο μειώνεται η ακτινοβολία που λαμβάνουμε. Αυτό σημαίνει ότι αν χρησιμοποιούμε Bluetooth ή ακουστικά τότε μειώνεται συγκριτικά η ακτινοβόληση της κεφαλής. Αν βέβαια το τηλέφωνο είναι κοντά στο σώμα μας τότε απλά ακτινοβολούμε το σημείο εκείνο που το τηλέφωνο ακουμπά το σώμα μας. Άρα συμπερασματικά θα πρέπει να χρησιμοποιούμε, είτε hands free, είτε bluetooth, να το φορτίζουμε μακριά μας και όχι δίπλα στο κρεβάτι μας. Να αποφεύγουμε να το δίνουμε στα μικρά παιδιά να «παίζουν».
Φούρνοι μικροκυμάτων; Έχουν ακτινοβολία; Παίρνει ακτινοβολία το φαγητό μας; Πώς πρέπει να γίνεται η χρήση του ώστε να μην παίρνουμε ακτινοβολία;
Η νέα τεχνολογία που εφαρμόζεται για την κατασκευή των φούρνων μικροκυμάτων είναι τέτοια που οι διαρροές της ακτινοβολίας έχουν ελαχιστοποιηθεί ή ακόμη εξαλειφθεί εντελώς. Ακτινοβολία ωστόσο μπορεί πάντοτε να «ξεφύγει» από ελαττωματικές πόρτες, ακόμη και από το προστατευτικό τζάμι των συσκευών. Για αυτό θα πρέπει ο φούρνος μικροκυμάτων να είναι αναγνωρισμένου κατασκευαστή και να μην στεκόμαστε κοντά όταν αυτός λειτουργεί. Αν υπάρχει υποψία ότι η πόρτα δεν κλείνει καλά τότε δεν χρησιμοποιούμε το φούρνο.
Ποιος είναι ο ρόλος του ακτινοφυσικού-φυσικού ιατρικής
Οι ακτινοφυσικοί είναι οι μόνοι σε θέση να σας ενημερώσουν για την ορθή και ασφαλή χρήση όλων αυτών των νέων τεχνολογιών, για τα πιθανά προβλήματα, να σας συμβουλεύσουν και να ξεδιαλύνουν όλους αυτούς τους φόβους οι οποίοι πιέζουν τους πολίτες. Αναζητείστε τον στο πλησιέστερο Νοσοκομείο ή στην Ένωση Φυσικών Ιατρικής Ελλάδας – ΕΦΙΕ (www.efie.gr)
* Ο Στέλιος Νικολετόπουλος, Φυσικός Ιατρικής - Aκτινοφυσικός, είναι Γενικός Γραμματέας της ΕΦΙΕ, η Βιργινία Τσαπάκη, Φυσικός Ιατρικής - Aκτινοφυσικός, Διδάκτωρ Ιατρικής, είναι υπεύθυνη Ακτινοπροστασίας στο Τμήμα Ιατρικής Φυσικής του Κωσταντοπούλειου Γ.Ν.Ν. Νέας Ιωνίας και Πρόεδρος της ΕΦΙΕ και η Κυριακή Θεοδώρου, Φυσικός Ιατρικής - Aκτινοφυσικός, Διδάκτωρ Ιατρικής Φυσικής, είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιατρικής Φυσικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Υπεύθυνη εκπαίδευσης της ΕΦΙΕ.
προβληματισμένοι σχετικά με τους κινδύνους από την έκθεσή τους σε ακτινοβολία και την πιθανότητα η ακτινοβολία αυτή να βλάψει τα συγγενικά τους πρόσωπα όταν αυτοί επιστρέψουν σπίτι τους. Συχνά, συγχέουν την ακτινοβολία Χ με τη ραδιενέργεια και θεωρούν λανθασμένα ότι η τεχνητή ακτινοβολία είναι περισσότερο επικίνδυνη από ίσης ποσότητας φυσική ακτινοβολία.
Οι επαγγελματίες υγείας οφείλουν να δώσουν μία λογική και κατανοητή απάντηση στα ερωτήματα αυτά των ασθενών, ερμηνεύοντας τα επιστημονικά δεδομένα σχετικά με την ασφάλεια των ακτίνων Χ και τονίζοντας την σημασία του περιορισμού των δόσεων για την μείωση του κινδύνου.
Ποιες είναι η βασικές οδηγίες για την προστασία από την ιοντίζουσα ακτινοβολία;
Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι όλοι οι άνθρωποι εκτιθέμεθα καθημερινά σε ακτινοβολία την οποία απορροφούν οι ιστοί του σώματος. Αυτή κατανέμεται σε δύο κατηγορίες:
- Στη φυσική ακτινοβολία (υπεριώδης ακτινοβολία του ήλιου, κοσμική ακτινοβολία από τα άστρα, ακτινοβολία από την Γη, ακτινοβολία τροφών, κ.λπ.). Λόγω του φυσικού ραδιενεργού περιβάλλοντος στο οποίο ζούμε, λαμβάνουμε κάθε δύο ημέρες ισοδύναμη δόση ακτινοβολίας μίας ακτινογραφίας θώρακος!
- Στην τεχνητή ακτινοβολία (κινητή τηλεφωνία, κεραίες, φούρνοι μικροκυμάτων, ασύρματα δίκτυα, δίκτυα μεταφοράς, διανομής και παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, γεννήτριες ηλεκτρικού ρεύματος, ραντάρ, υπολογιστές, ιατρική έκθεση).
Παρακάτω βρίσκονται δύο αναλυτικοί πίνακες οι οποίοι δίνουν με απλό και κατανοητό τρόπο τα μεγέθη δόσης που λαμβάνει ο ασθενής κατά τη υποβολή του σε διάφορες εξετάσεις.
Πίνακας 1. Ο πίνακας αυτός αφορά σε ακτινολογικές εξετάσεις
Πίνακας 2. Ο πίνακας αυτός αφορά σε εξετάσεις Πυρηνικής Ιατρικής
Ακτινοβολία από μαγνητική τομογραφία και υπερήχους
Οι εξετάσεις αυτές δεν έχουν βλαβερή ιοντίζουσα ακτινοβολία σε αντίθεση με την ακτινογραφία, τη μαστογραφία και την αξονική τομογραφία.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι στην υγεία οι σχετικοί με τα κινητά τηλέφωνα και τους σταθμούς βάσης κινητής τηλεφωνίας;
Καταρχήν οι έρευνες για τα RF πεδία έχουν πλέον επικεντρωθεί στις εκπομπές από τα κινητά τηλέφωνα, μιας και η έκθεση σε αυτά τα πεδία είναι κατά 1000 φορές μεγαλύτερη απ’ ότι από τους σταθμούς βάσης. Οι τελευταίες έρευνες επικεντρώνονται στον καρκίνο, η άλλες επιδράσεις στην υγεία, ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές, αυτοκινητικά δυστυχήματα, κ.α. Όσον αφορά στην υγεία, μέχρι σήμερα δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η έκθεση σε πεδία ραδιοσυχνοτήτων αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο ή για οποιαδήποτε άλλη νόσο.
Πώς πρέπει να χρησιμοποιούμε το κινητό μας για να παίρνουμε τη λιγότερη δυνατή ακτινοβολία;
Τα κινητά τηλέφωνα εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Η συνολική ισχύς της ακτινοβολίας που εκπέμπεται είναι σχετικά μικρή. Δεν ακτινοβολούν το ίδιο όλα τα είδη συσκευών λόγω των σημαντικών διαφορών που παρουσιάζουν μεταξύ τους ως προς τη κατασκευή. Όσο αυξάνουμε την απόσταση του κινητού από το σώμα μας τόσο μειώνεται η ακτινοβολία που λαμβάνουμε. Αυτό σημαίνει ότι αν χρησιμοποιούμε Bluetooth ή ακουστικά τότε μειώνεται συγκριτικά η ακτινοβόληση της κεφαλής. Αν βέβαια το τηλέφωνο είναι κοντά στο σώμα μας τότε απλά ακτινοβολούμε το σημείο εκείνο που το τηλέφωνο ακουμπά το σώμα μας. Άρα συμπερασματικά θα πρέπει να χρησιμοποιούμε, είτε hands free, είτε bluetooth, να το φορτίζουμε μακριά μας και όχι δίπλα στο κρεβάτι μας. Να αποφεύγουμε να το δίνουμε στα μικρά παιδιά να «παίζουν».
Φούρνοι μικροκυμάτων; Έχουν ακτινοβολία; Παίρνει ακτινοβολία το φαγητό μας; Πώς πρέπει να γίνεται η χρήση του ώστε να μην παίρνουμε ακτινοβολία;
Η νέα τεχνολογία που εφαρμόζεται για την κατασκευή των φούρνων μικροκυμάτων είναι τέτοια που οι διαρροές της ακτινοβολίας έχουν ελαχιστοποιηθεί ή ακόμη εξαλειφθεί εντελώς. Ακτινοβολία ωστόσο μπορεί πάντοτε να «ξεφύγει» από ελαττωματικές πόρτες, ακόμη και από το προστατευτικό τζάμι των συσκευών. Για αυτό θα πρέπει ο φούρνος μικροκυμάτων να είναι αναγνωρισμένου κατασκευαστή και να μην στεκόμαστε κοντά όταν αυτός λειτουργεί. Αν υπάρχει υποψία ότι η πόρτα δεν κλείνει καλά τότε δεν χρησιμοποιούμε το φούρνο.
Ποιος είναι ο ρόλος του ακτινοφυσικού-φυσικού ιατρικής
Οι ακτινοφυσικοί είναι οι μόνοι σε θέση να σας ενημερώσουν για την ορθή και ασφαλή χρήση όλων αυτών των νέων τεχνολογιών, για τα πιθανά προβλήματα, να σας συμβουλεύσουν και να ξεδιαλύνουν όλους αυτούς τους φόβους οι οποίοι πιέζουν τους πολίτες. Αναζητείστε τον στο πλησιέστερο Νοσοκομείο ή στην Ένωση Φυσικών Ιατρικής Ελλάδας – ΕΦΙΕ (www.efie.gr)
* Ο Στέλιος Νικολετόπουλος, Φυσικός Ιατρικής - Aκτινοφυσικός, είναι Γενικός Γραμματέας της ΕΦΙΕ, η Βιργινία Τσαπάκη, Φυσικός Ιατρικής - Aκτινοφυσικός, Διδάκτωρ Ιατρικής, είναι υπεύθυνη Ακτινοπροστασίας στο Τμήμα Ιατρικής Φυσικής του Κωσταντοπούλειου Γ.Ν.Ν. Νέας Ιωνίας και Πρόεδρος της ΕΦΙΕ και η Κυριακή Θεοδώρου, Φυσικός Ιατρικής - Aκτινοφυσικός, Διδάκτωρ Ιατρικής Φυσικής, είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιατρικής Φυσικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Υπεύθυνη εκπαίδευσης της ΕΦΙΕ.
0 Comments :
Δημοσίευση σχολίου